قطع یارانه مطبوعات تنها راه نجات روزنامه‌نگاری حرفه‌ای است | بهزادی: صداوسیما بودجه را می‌بلعد |
نگار فیض‌آبادی، انصاف نیوز: رضا غبیشاوی می‌گوید «نفسِ یارانهی مطبوعات، کاغذ و آگهی دولتی فسادزا است و وجودش به نفع رسانه‌های غیر حرفه‌ای است.» بهروز بهزادی هم می‌گوید «رسانه‌های حرفه‌ای بدون یارانه مطبوعات هم می‌توانند به حیات خودشان ادامه دهند.»
رسانه‌های حرفه‌ای توان خودکفایی دارند
رضا غبیشاوی، روزنامه‌نگار، با بیان اینکه هیچ معیار مشخصی برای پرداخت یارانه به مطبوعات وجود ندارد، گفت: «به صورت کامل با یارانهی مطبوعات و رسانه‌ها مخالف هستم. بهترین راه این است که مبلغ یارانه حذف شود و فضای رسانه‌ای طوری باشد که رسانه‌ها بتوانند در کسب درآمد، جذب مخاطب و آگهی با یکدیگر رقابت کنند و چرخه‌ی مالی‌شان را از این طریق تأمین کنند.»
او تأکید کرد: «روزنامه‌نگاران حرفه‌ای و مدیران واقعی می‌توانند رسانه خود را به خودکفایی مالی و حتی سوددهی برسانند. اما یارانه‌ها در این مسیر و رقابت میان رسانه‌ها، اختلال جدی ایجاد می‌کنند. ضمن اینکه پرداخت یارانه بر مدیریت نادرست و فعالیت بی‌کیفیت رسانه‌ها سرپوش می‌گذارد.»
سه دسته رسانه: حرفه‌ای، غیرحرفه‌ای و شبه‌رسانه
غبیشاوی رسانه‌ها را به سه دسته حرفه‌ای، غیرحرفه‌ای و شبه‌رسانه تقسیم کرد و گفت: «هدف شبه‌رسانه‌ها اطلاع‌رسانی نیست. این‌ها بیشتر محافلی برای کسب یارانه هستند و با آن امرار معاش می‌کنند. بسیاری از روزنامه‌هایی که در تهران منتشر می‌شوند، در هیچ دکه‌ای پیدا نمی‌شوند و از محتوای‌شان هم مشخص است که بی‌کیفیت هستند.»
تعداد روزنامه‌ها در ایران
او با اشاره به آمار وزارت فرهنگ و ارشاد افزود: «بیش از ۱۰۰ روزنامه در استان تهران چاپ می‌شود. چطور ممکن است در ایران تعداد روزنامه‌ها از پاریس، لندن یا نیویورک بیشتر باشد؟ آیا غیر از این است که یارانه‌ها باعث این ناترازی شده‌اند؟
روزنامه‌نگاری مانند هر فعالیت اقتصادی دیگری یک کسب‌وکار است. اگر کسی بتواند رسانه را از راه‌های مشروع، قانونی و اخلاقی به درآمد برساند، باید فعالیت کند اما کسی که نمی‌تواند، نباید مورد حمایت قرار گیرد.»
حمایت دولتی از رسانه‌های حکومتی
غبیشاوی با بیان نفوذ برخی رسانه‌ها اضافه کرد: «بخشی از رسانه‌ها دولتی یا حکومتی هستند و بودجه و آگهی دولتی دریافت می‌کنند. دولت و وزارت ارشاد جرئت قطع یارانه آنها را ندارند؛ چون این کار به معنای ورود به درگیری با رسانه‌های قدرتمند است. رسانه‌هایی مثل ایران، اطلاعات، کیهان و تعدادی از خبرگزاری‌ها از این دسته‌اند.»
فساد ساختاری در یارانه مطبوعات
او تأکید کرد: «شخصاً معتقدم تنها راه جلوگیری از فساد مالی و غیرمالی، قطع کامل یارانه‌هاست. مبلغی که رسانه‌های حرفه‌ای دریافت می‌کنند، تأثیری در کارشان ندارد، چون هزینه‌های‌شان با یارانه تناسبی ندارد. اما همین پرداخت، باعث ادامه‌ی حیات رسانه‌های ضعیف و شبه‌رسانه‌ها و گسترش فساد مالی می‌شود.»
رسانه‌های جعلی
غبیشاوی با نام بردن از آمار پژمان موسوی گفت: «طبق تحقیق آقای موسوی، بسیاری از مجلات و نشریاتی که یارانه دریافت می‌کنند، اصلاً وجود خارجی ندارند. این یک شبکه فساد است. آنها مجوز می‌گیرند، به اندازه ۱۰ شماره منتشر می‌کنند تا اعلام وصول شود و بعد یارانه بگیرند.»
غبیشاوی: به جای یارانه، آزادی رسانه‌ها را فراهم کنید
او راه‌حل جایگزین را این‌طور توضیح داد: «دولت‌ها باید به جای پرداخت یارانه، با تغییر قوانین مانع از توقیف و تعطیلی رسانه‌ها شوند و مجازات توقیف و لغو امتیاز را حذف کنند.
آنچه به اقتصاد رسانه ضربه می‌زند، نه قطع یارانه بلکه توقیف موقت یا دائمی و حتی تهدید به توقیف است. علاوه بر این باید سطح آزادی‌ها را ارتقا دهند و از رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران دفاع کنند تا بتوانند با جذب مخاطب، تقویت شوند.»
«حمایت از رسانه‌های منتقد، در عمل ناممکن است»
غبیشاوی گفت: «یکی از اهداف پرداخت یارانه، حمایت از رسانه‌های منتقد است؛ یعنی اگر رسانه‌ای به دلیل انتقاد از دولت در کسب درآمد مشکل دارد، یارانه به کمکش بیاید. اما این هدف در شرایط فعلی قابلیت اجرایی ندارد. پرداخت یارانه استقلال رسانه را زیر سوال می‌برد و میان رسانه و دولت یک رابطه مالی ایجاد می‌کند که در نهایت بر محتوای رسانه اثر می‌گذارد.»
مدیرمسئول سابق روزنامه اعتماد: «یارانه مطبوعات از اساس اشتباه بود»
بهروز بهزادی، روزنامه‌نگار پیشکسوت، درباره‌ی تاثیر قطع یارانه مطبوعات به خبرنگار انصاف نیوز گفت «از جمله کسانی هستم که همیشه مخالف یارانه بوده‌ام. یارانه جز اینکه مطبوعات را از حالت رقابتی خارج کند، کاری انجام نمی‌دهد.
روزنامه‌ها و سایت‌های خبری هم باید به وظیفه‌ی ذاتی خودشان عمل کنند و هم سودآوری داشته باشند. یارانه باعث شده شاهد نشریاتی باشیم که هیچ کار حرفه‌ای مشخصی انجام نمی‌دهند و صرفا به دنبال دریافت یارانه هستند.
آقای بهزادی درباره‌ی غربال و رتبه‌بندی رسانه‌های حرفه‌ای گفت «یارانه دادن از اساس اشتباه بوده است و حالا هم منتقد این موضوع هستم. تنها کشوری هستیم که الا ماشاالله خبرگزاری دولتی داریم؛ در صورتی که در دنیا این‌طور نیست. از خیلی از رسانه‌ها می‌توان اسم برد ولی خبرگزاری‌های دولتی زیادی هستند که یارانه می‌گیرند.
«صداوسیما بودجه را می‌بلعد»
صداوسیمایی داریم که بودجه‌ی دولت را می‌بلعد و تمامشان نتیجه‌ی این هستند که هیچ رقابتی بین رسانه‌ها وجود ندارد. سایت‌هایی هم هستند که خوب کار می‌کنند اما در فضای یارانه به مشکل می‌خورند و درکل یارانه به ضدخودش تبدیل می‌شود.
او در پاسخ به این سوال که آیا دادن یارانه به رسانه‌های حرفه‌ای اشتباه است یا خیر، گفت «رسانه‌ای که خوب کار کند، خبر، مصاحبه و تحلیل خوبی داشته باشد، مردم سراغش می‌روند و آن را می‌خوانند و تیراژش بالا می‌رود. در این صورت دیگران هم مایل هستند که به آن تبلیغات بدهند و دیگر نیازی به یارانه ندارند.»
