در گفت‌وگویی صریح و هشدارآمیز، پروفسور جان میرشایمر، نظریه‌پرداز برجسته روابط بین‌الملل، در برنامه قاضی اندرو ناپولیتانو، نسبت به تشدید بی‌ثباتی در خاورمیانه پس از حمله ترامپ به ایران و نقش فزاینده اسرائیل در شکل‌دهی سیاست‌های واشنگتن هشدار داد. او با اشاره به وابستگی شدید اسرائیل به حمایت نظامی و سیاسی آمریکا، چرخه کنونی جنگ‌ها، پاکسازی قومی و مداخله‌گری را «خطرناک و بی‌پایان» توصیف کرد.
به گزارش سرویس ترجمه و بین‌الملل جماران، ترجمه مکتوب این مصاحبه در ادامه آمده است:
قاضی اندرو ناپولیتانو:
پروفسور میرشایمر، به برنامه خوش آمدید. از اینکه زمان خود را با برنامه ما هماهنگ کردید، سپاسگزارم. قصد دارم به‌طور مفصل درباره ترامپ و وضعیت اوکراین با شما گفت‌وگو کنم؛ اما پیش از آن، چند سوال درباره ایران دارم. به‌نظر شما، آیا ایران منتظر خواهد ماند تا نتانیاهو حمله بعدی‌اش را طراحی کند؟
پروفسور جان میرشایمر:
فکر می‌کنم رهبران ایران کاملاً درک کرده‌اند که احتمال حمله مجدد از سوی نتانیاهو – چه به‌صورت مستقیم و چه غیرمستقیم – وجود دارد. آن‌ها همین حالا نیز در حال آماده‌سازی برای دفاع از خود و حتی طراحی حمله متقابل به اسرائیل در صورت نیاز هستند. ایرانی‌ها هیچ توهمی نسبت به ماهیت تهدیدات اسرائیل و همچنین ایالات متحده ندارند. تصور می‌کنم که ساعت‌های زیادی را صرف تحلیل و برنامه‌ریزی برای مقابله مؤثر با این دو دشمن می‌کنند.
قاضی اندرو ناپولیتانو:
پس چرا، با وجود اینکه در زمان اعلام آتش‌بس به نظر می‌رسید در موقعیت برتری قرار داشتند و خسارات بیشتری به اسرائیل وارد می‌کردند، با آتش‌بس موافقت کردند؟
پروفسور جان میرشایمر:
با شما موافقم. اگر جای آن‌ها بودم، سعی می‌کردم درگیری را حداقل یک هفته دیگر ادامه دهم. اسرائیلی‌ها واقعاً تحت فشار بودند. همان‌طور که قبلاً هم گفته‌ام، اقدام ایران برای مین‌گذاری در خلیج فارس، به‌ویژه در تنگه هرمز، باعث نگرانی جدی آمریکایی‌ها شد. ایران در این ماجرا، دست بالایی دارد. از یک سو، توانایی وارد کردن خسارت سنگین به اسرائیل را نشان داده و از سوی دیگر، بهتر از اسرائیل می‌تواند وارد جنگ فرسایشی شود. ضمن اینکه ایران ابزار مهمی همچون تهدید بستن تنگه هرمز را نیز در اختیار دارد. بنابراین، نمی‌توان گفت ایران بدون ابزار فشار است.
قاضی اندرو ناپولیتانو:
به‌نظر شما، حمله ترامپ به ایران موجب افزایش ثبات در خاورمیانه شد یا برعکس، منطقه را بی‌ثبات‌تر کرد؟
پروفسور جان میرشایمر:
بی‌تردید این اقدام منطقه را بی‌ثبات‌تر کرده است. ترامپ با وارد کردن آمریکا به جنگ با ایران، ما را وارد وضعیتی فوق‌العاده خطرناک کرد. دولت بایدن، همان‌طور که به خاطر دارید، در سال ۲۰۲۴ در برابر فشارهای اسرائیل برای ورود به جنگ مقاومت کرد. ایران نیز تمایلی به جنگ با آمریکا یا اسرائیل نداشت. به همین دلیل، آن دوران بدون درگیری مستقیم سپری شد. اما ترامپ، برخلاف رویکرد احتیاط‌آمیز بایدن، در ۲۲ ژوئن اقدام به حمله‌ای گسترده علیه ایران کرد. اکنون آمریکا عملاً وارد یک جنگ پیچیده در کنار اسرائیل شده و مشخص نیست پایان این مسیر به کجا خواهد انجامید.
قاضی اندرو ناپولیتانو:
واقعاً دشوار است تصور کنیم پایان این وضعیت به کجا خواهد انجامید. به‌نظر می‌رسد ایالات متحده هیچ منفعت مستقیمی در این ماجراها ندارد، جز تمایل بی‌منطق برای برآورده ساختن خواسته‌های آنی نخست‌وزیر نتانیاهو و ائتلاف حاکم بر اسرائیل. به‌نظر شما، در سه دیداری که هفته گذشته میان ترامپ و نتانیاهو در کاخ سفید برگزار شد، محور گفتگوها چه بوده است؟
پروفسور جان میرشایمر:
به‌گمانم بخش عمده‌ای از گفتگوها حول محور غزه و ایران بوده است—دو موضوع اساسی و پرتنش در دستور کار. تصور می‌کنم نتانیاهو به دنبال کسب موافقت ترامپ برای اقدام نظامی دوباره علیه ایران بوده، به‌ویژه در صورتی که ایران بار دیگر غنی‌سازی اورانیوم را از سر بگیرد و ایالات متحده خود را از مداخله مستقیم کنار بکشد. در چنین حالتی، اسرائیل می‌خواهد آزادی عمل کامل برای اقدام نظامی داشته باشد.
همچنین احتمالاً نتانیاهو تلاش کرده تا ترامپ را متقاعد کند که اگر شواهدی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران وجود داشته باشد، هم آمریکا و هم اسرائیل باید بار دیگر دست به اقدام مشترک بزنند.
در مورد غزه نیز، به‌نظر می‌رسد نتانیاهو به‌دنبال جلوگیری از برقراری آتش‌بس است—خصوصاً یک آتش‌بس دائمی. او قصد دارد عملیات پاکسازی قومی را تا حد ممکن، نه تنها در غزه، بلکه در کرانه باختری نیز ادامه دهد. آنچه نگران‌کننده است، همراهی کامل ترامپ با این رویکرد است. این دیدارها به‌نوعی برای اطمینان‌بخشی به نتانیاهو طراحی شده‌اند تا بداند در دوره بازگشت احتمالی ترامپ، حمایت آمریکا همچنان پابرجا خواهد بود.
همان‌طور که پیش‌تر نیز گفتم، اسرائیل به‌شدت به حمایت ایالات متحده وابسته است—چه در عملیات نظامی در مناطقی مانند ایران، سوریه و لبنان، و چه در پیشبرد پروژه‌هایی مانند پاکسازی قومی. دولتی با ابعاد محدود و منابع محدود مانند اسرائیل، بدون پشتیبانی یک حامی قدرتمند نمی‌تواند این اقدامات را ادامه دهد. و در حال حاضر، آن حامی کسی نیست جز ایالات متحده.
متأسفانه، تا زمانی که این حمایت بی‌قیدوشرط ادامه داشته باشد و طبقه سرمایه‌گذار و اهداکننده سیاسی همچنان نفوذ خود را بر چهره‌هایی نظیر ترامپ حفظ کند، هیچ نشانه‌ای از توقف این روند دیده نمی‌شود. این یک چرخه معیوب و خطرناک است که پایانی برایش متصور نیست.
قاضی اندرو ناپولیتانو:
کاملاً درست است. وقتی به آینده خاورمیانه و اوکراین نگاه می‌کنیم، چشم‌انداز، دست‌کم در حال حاضر، بسیار تیره و نگران‌کننده است.
