ضرورت چابکسازی حکمرانی توازن دخل و خرج موسسات حکمرانی (اعم از دولت، قوای دیگر، دستگاهها و موسسات وابسته به حاکمیت به معنای عام) تنها چاره برطرف ساختن کسری بودجه کل کشور است. این روزها که در مجلس، شورای نگهبان و دولت موضوع تصویب بودجه 1404 مطرح است، باید به توصیههای کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی توجه کنند و کشور را از تکرار هر ساله کسری بودجه نجات دهند.
اینکه همواره مراکز و موسسات غیرضروری را فربهتر کنیم و حتی بر تعداد آنها بیفزائیم و بخشهائی از بودجه کشور را به آنها تزریق نمائیم، نتیجهای غیر از دامن زدن به کسری بودجه نخواهد داشت. حکمرانی خوب و موفق آنست که چابک باشد نه فربه و دارای شاخ و بالها و اندامهای نامتناسب، زائد و غیرلازم.
در سالهای اخیر بسیاری از منتقدان بودجهریزی، به بودجههای فرهنگی و موسسات دینی و افزایش سالانه آنها اعتراض میکنند. در کنار این اعتراض و انتقاد، متاسفانه از تخصیص بودجههای کلان به سایر موسسات غیرضروری که بخش قابل ملاحظهای از پولها را میبلعند و خاصیتی هم برای کشور ندارند، چیزی گفته نمیشود. هم دولت در تدوین لایحه بودجه کل کشور و هم مجلس در تصویب آن باید برای چابکسازی حکمرانی تلاش کنند. چابکسازی حکمرانی مستلزم سه اقدام اساسی است که عبارتند از جلوگیری از افزایش موسسات و مراکز غیرضروری، حذف موسسات و مراکز غیرضروری و کاهش بودجههای زائد.
اشاره به بعضی مصادیق این سه مورد شاید بتواند راهنمای عمل برای بازگشت بودجهریزی و تدوین و تصویب آن به ریل صحیح و واقعی باشد.
در سالهای اخیر، هر قوهای از قوای سهگانه جداگانه برای خود خبرگزاری یا حتی خبرگزاریهائی تاسیس کردهاند که اخبار اختصاصی آنها را منتشر میکنند. طرفه اینکه این خبرگزاریها موظفند از رئیس قوه با تعریف و تمجید و حتی با عناوین ویژه خبردهی کنند و از سفر کردن، نطق کردن، شرکت در همایشها، اظهارنظرها و هر کار دیگری که انجام میدهند به صورت لحظهای گزارش بدهند بطوری که به نظر میرسد فقط سرفه کردن آنهاست که هنوز مشمول خبررسانی نشده است. عجیبتر اینکه تعدادی از وزارتخانهها هم جداگانه برای خود خبرگزاری تاسیس کردهاند! و آنها هم موظفند اخبار ریز و درشت وزیر را با قید فوریت و با تمام جزئیات منتشر کنند. و باز عجیبتر اینکه بعضی از قوای سهگانه و وزارتخانهها جداگانه روزنامه، هفتهنامه، ماهنامه و فصلنامه هم دارند و بخش پرهزینهای برای تبلیغ کارهای خود به وجود آوردهاند.
سوال اینست که اگر وجود چنین خبرگزاریها و نشریاتی ضرورت دارد، فلسفه وجودی خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی و رسانه ملی چیست؟ اگر با این رسانههای عام که از بودجه دولت و بیتالمال تغذیه میکنند مشکل دارید آن مشکل را حل کنید نه اینکه به جای حل مشکل به تاسیس خبرگزاریها و نشریات اختصاصی متوسل شوید و هزینههای هنگفتی را بر بیتالمال تحمیل کنید.
تاسیس پژوهشگاههای متعدد برای هر وزارتخانه و دستگاه حاکمیتی، ایجاد انواع مراکز آموزش عالی و دانشگاهها و دانشکدههای غیرضروری و افزودن بر مراکز فرهنگی کشور با عناوین و اسامی و بهانههای مختلف، ازجمله اقدامات هزینهزا هستند که در سالهای اخیر به صورت عجیبی مرسوم شده است. آنچه مایه تاسف شدید است بیخاصیت بودن این اقدامات پرهزینه برای کشور است. این اقدامات پرهزینه نهتنها وضعیت فرهنگی و اقتصادی کشور را بهبود نبخشیدهاند بلکه هر روز به کاهش ارزش پول ملی و بدتر شدن وضعیت فرهنگی جامعه منجر گردیدهاند، بگذریم از انتصابات غیرلازم در اطراف مقامات که بودجههای زیادی را میبلعند.
اگر قرار است اینهمه فریاد صاحبنظران درباره زائد بودن اینهمه موسسات بیخاصیت و افزایش نجومی هزینههای آنها و حقوقهای فوق نجومی صاحبان مناصب حکمرانی به گوش مسئولین نرود، بفرمائید تا منتقدان ساکت شوند و صاحبان قلم از نوشتن خودداری کنند. شرط حکمرانی صحیح البته این نیست، حکمرانان باید به توصیههای خیرخواهان توجه کنند تا بتوانند به حکمرانی موفق و سالم دست یابند.
|