مهم‌ترین خطر نفوذ آن نیست که رصد می‌کند، گزارش می‌دهد، خبر چینی می‌کند، یا «گرا» می‌دهد. امروزه بدلیل توسعه فناوری چنین کارکردهایی موضوعیتی درخور ندارد. شاید بزرگترین خطر نفوذ، به تصلب کشیدن نظام تصمیم گیری است که می‌تواند دستگاه های اقتصادی، سیاسی و امنیتی را در بر گیرد. می‌گویند جاسوسِ نفوذی افراد ضعیف را به پُست های مدیریتی میدان می‌دهد تا به ناکارآمدی دامن زند. اگر چه ممکن است چنین باشد اما خطر آن به اندازه مسدود کردن و انحراف تصمیم گیری نیست. او تصمیم سیاسی را به صلابه افراطی گری می‌کشد و موجی از دریای جهالت در درون سیستم به راه می‌اندازد. لشکری از خودی‌ها را با شعارهای «پاک»، اما همگام با بیگانگان، بسیج می‌کند. یک نمونه از کارکرد آن اینچنین است: مواضع افراطی می‌گیرد، مخالفان را مرعوب می‌کند، از ابزار «وفاداری به سیستم» سرِ سودای خصم و آهنگ رزم با همگان بر می‌آورد، شورش جماعت نادان را بر ضد شما بر می‌انگیزد، سنگ های جهالت به درون چاه می‌اندازد تا هزار عاقل نتوانند آن را درآورند. دیگر فرق دوست و دشمن تو ندانی؛ همه در کارگاه عظیمی از خباثت در می‌غلطند. در نهایت می‌بینی که در درون سیستم «ما شکل حاجیانیم، جاسوس و رهزنانیم//حاجی چو در ره آید ما خود زنیم راهش».

روش های مقابله با جاسوس نفوذی که عزم انحراف در تصمیم گیری کرده است ممکن است متنوع باشد اما یکی از راه های مقابله با آن ترویج «آزادی کارشناسی در نظام تصمیم گیری» است. هر چه که افراد از آزادی و امنیت لازم برخوردار باشند نظرات گوناگون به عرصه نقد و نظر می‌آید. نظرات افراطی در یک «زمینه عمومی» از فرصت رشد برخوردار نخواهند بود. ایجاد چنین «زمینه های عمومی» از طریق آزادی های کارشناسی امکان پذیر است. با «آزادی» می‌توانید همگان را در مقابله با افکار و راهکارهای افراطی یک نفوذی (یا فریب خوردگانش) قرار دهید. آزادی، ظرفیت عظیمی از همه نگاه های یک جامعه را رها می‌کند و امکان می‌دهد تا هر گونه تصمیم نابهنجار یا دیکته شده توسط بیگانگان با نقد عمومی مواجه شود. این توصیه بویژه برای دستگاه های امنیتی مفید است که از درون و برون سیاست هایش مورد نقد و بررسی قرار گیرد تا بدین سان از خطر تأثیر گذاری نفوذی‌ها کاسته شود.

*جماران