«اگر اظهارات رئیس‌جمهور به همان صورت که در جلسه روز گذشته با جمعی از فعالین سیاسی مطرح شد، برای جامعه گفته شود شاید بتواند بسیاری از نگرانی های موجود را نسبت به عملکرد دولت برطرف کند.» این بخشی از حرف های علی شکوری راد دبیرکل حزب اتحادملت است.

 شکوری راد در این گفت و گو به جزئیات نشست روز دوشنبه 29 اردیبهشت 99 رئیس جمهور با فعالین سیاسی پرداخت . متن کامل این گفتگو را به نقل از جماران در ادامه بخوانید:

جلسه رئیس جمهور با فعالان سیاسی

از نشست روز گذشته رئیس جمهور با فعالین سیاسی برایمان بگویید.

در این جلسه 15 تن از فعالان سیاسی اصلاح طلب و اصولگرا حضور داشتند که اگر بخواهیم اعضای دفتر ریاست جمهوری را هم درنظر بگیریم، تعداد حاضرین تقریبا به 20 نفر می رسید. بحث های حاضرین بیشتر بُعد اقتصادی داشت و تنها اظهارات تعداد کمی جنبه سیاسی پیدا کرد. در این جلسه علاوه بر آقای روحانی، آقایان واعظی، رحمانی فضلی و آشنا حضور داشتند و مدیریت جلسه نیز بر عهده آقای وردی نژاد بود.

تقریبا بیشتر کسانی که حضور داشتند نقطه نظرات خود را مطرح کردند و وجه مشترک بیشتر آنها این بود که از مدیریت دولت در زمینه بحران کرونا و ستاد ملی مبارزه با کرونا تشکر و نیز با دولت به دلیل شرایط سختی که در آن قرار گرفته، ابراز همدلی کردند.

ذکر 10 تصمیم در بانک مرکزی توسط مصباحی مقدم/ درخواست امین زاده از رئیس جمهور برای پیگیری حقوق شهروندی
آقای مصباحی مقدم از آنجا که خود عضو شورای فقاهتی بانک مرکزی است، 10 محور تصمیماتی را که در آنجا گرفته شده برای رئیس جمهور بازگو کرد که از ذکر جزئیات آن خودداری می کنم.

پس از او نوبت به خانم امین زاده رسید و از آنجا که وی قبلا معاون حقوقی رییس جمهور بود، بحث های خود را نیز در همان حوزه کاری مطرح کرد. بحثی هم درباره ضرورت دنبال کردن موضوع حقوق شهروندی از سوی رئیس جمهور مطرح نمود.

تاکید نبوی بر حفظ برجام و ساماندهی سیاست خارجی
آقای بهزاد نبوی نیز گفت که بزرگترین دستاورد دولت «برجام» بوده که با آمدن ترامپ و برخی اقدامات مخالفان دولت در داخل تلاش شد آن را ناکام بگذارند. توصیه ایشان به آقای روحانی این بود که به هیچ وجه از برجام خارج نشوید و تأکید کرد ادامه برجام در همین وضع فعلی نیز برای کشور مفید است. تاکید آقای نبوی این بود که ما باید ابتدا سیاست خارجی خود را سامان دهیم و بعد مسائل داخلی را به سامان برسانیم.

تاکید رفیق دوست بر حمایت از تولید
آقای رفیق دوست نیز سخنران دیگر این نشست بود. تاکید او بر این بود که باید موانع تولید در کشور برداشته شود. او گفت با اینکه قانون کار حامی کارگران است، ولی در مورد تشویق سرمایه گذار یا کارفرما بحثی در آن وجود ندارد و این مساله مشکل ساز است. وی همچنین تاکیدات زیادی در باب حمایت از تولید داشت.

ارائه یک طرح به رئیس جمهور از سوی مرعشی
آقای مرعشی هم گفت: کرونا با ایجاد رکود، اقتصاد را تهدید می کند. او مقداری هم درباره بورس صحبت کرد و گفت جابه جایی سرمایه در بورس صورت گرفته، ولی افزایش سرمایه هنوز رخ نداده است. توصیه اش این بود که اگر شرکت های بزرگ بورسی که تقریبا یک سوم سرمایه بورس را در اختیار دارند هرکدام پروژه ای تعریف کنند و برای آن پروژه‌ها با فروش اوراق بهادار سرمایه گذاری کنند، می تواند تحولی در بورس اتفاق بیفتد. وی همچنین طرحی برای جمع آوری سکه‌های طلا و اسکناس های دلار از دست مردم مطرح کرد. به باور او دولت می‌‌تواند این میزان ارز را با فروش پته‌های نفتی جمع آوری کند تا بتواند در اقتصاد به کار گرفته شود.

توصیه توکلی به رئیس جمهور در خصوص توزیع کارت هوشمند معیشت
آقای توکلی نیز به عنوان سخنران دیگر درباره کرونا گفت: اتفاق شگرفی افتاده و غرب ابراز ناتوانی کرده است. توصیه وی این بود که کارت هوشمند معیشت، چیزی شبیه کوپن ارزاق عمومی به مردم داده شود تا از این طریق وضعیت معیشت مردم تضمین شود و مردم دچار بحران ارزاق عمومی نشوند.

او نیز معتقد بود که وضعیت کشور مناسب نیست و تقریبا اکثر حاضرین گفتند که نارضایتی ها بالا است و مردم مشکلات زیادی دارند. چند نفر از حاضرین از جمله من نیز از دولت تشکر کردیم که این وضع را به گونه ای اداره کرده تا با کمبود ارزاق عمومی و قحطی مواجه نشویم. علیرغم این که با تحریم هایی که آمریکا اعمال کرده برخی تحلیل‌گران پیش بینی کرده بودند که امروز با چنین وضعی روبه رو باشیم.

ابراز خشنودی مافی از تغییر مدیریت در وزارت صمت
سخنران بعدی خانم مافی بود که از مدیریت کرونا در کشور و همچنین نقش کادر درمان در این زمینه تشکر کرد. او همین طور از تغییر مدیریت در وزارت صمت نیز ابراز خشنودی کرد. در مورد بازار بورس نیز، با ابراز نگرانی، حفظ اعتماد را لازمه اداره بورس دانست و درباره اقتصاد دیجیتال نیز بحث هایی را مطرح کرد.

انتقاد مظفر از بازگشایی سه ساعته اماکن مذهبی
آقای مظفر هم ضمن تشکر از مدیریت بحران کرونا گفت که تصمیمات دولت باید بسیار با دقت انجام شود و همچنین اشاره ای به نحوه بازگشایی اماکن مذهبی در این وضعیت داشت و گفت که بازگشایی این اماکن محدود به مدت سه ساعت در روز باعث ازدحام بیشتر مردم در آنها می شود.

هشدار جلایی پور به رئیس جمهور نگذارید به دولت بورس تبدیل شوید
خانم ساعی هم صحبت کرد و از عملکرد ستاد ملی مبارزه با کرونا تشکر کرد و نکاتی دیگر هم افزود اما متاسفانه آنها را بیاد ندارم. آقای جلایی پور نیز ضمن تشکر از مدیریت کرونا در کشور گفت: مهم ترین سرمایه، رضایت مردم است. به هرحال مردم یک مقدار نارضایتی دارند و مطالعاتی در این باره صورت گرفته است. او اشاره کرد که خوشبختانه به دلیل کرونا بخشی از این نارضایتی ها به محاق رفته و همدلی خوبی بین مردم به وجود آمده که در خور توجه است. با این حال حاکمیت برای اینکه رضایت مردم را جلب کند باید برخی سیاست های خود را تغییر دهد.

آقای جلایی پور به طبقه متوسط اشاره کرد که می توان بیشترین نارضایتی را در آن مشاهده کرد. او همچنین گفت پتانسیل کارشناسی دولت ضربه خورده است. قبل از دولت فعلی این کارشناسی ضربه خورده بود و الان همچنان آسیب دیده است.

او با اشاره به حوادث آبان ماه از رئیس جمهور پرسید؛ چرا آمار درست کشته شدگان را ارائه نمی کنید تا فرصت ایجاد نشود برای کسانی که ادعا کنند 1500 نفر بوده است. بعد نیز گفت: شما دولت برجام بودید، نگذارید با این قضایای بورس به «دولت بورس» تبدیل شوید. چون سرنوشت بورس هنوز مشخص نیست.

اشکال اساسی دولت در بازگو نکردن اقداماتی که انجام می دهد
آقای سبحانی فر، نماینده نیشابور و سبزوار نیز در این نشست خطاب به رئیس جمهور گفت: دولت شما دولت مظلومی است و توصیف کرد که دولت اول آقای روحانی موفق بوده و گفت اشکال اساسی اینجاست که دولت خودش اقداماتی را که انجام داده بازگو نمی کند و وزرا در این امر مشارکت ندارند همین باعث می شود تا سرمایه اجتماعی از دست برود. در مجموع وی از ضعف در اطلاع رسانی دولت انتقاد کرد.

وی به عملکرد دولت در بحران کرونا اشاره و آن را بسیار خوب ارزیابی کرد و همچنین از ظهور و بروز مجدانه رئیس جمهور در این خصوص تجلیل کرد. او بیان داشت که اگر همین ظهور و بروز تا پایان دوره دولت ادامه پیدا کند، مسائل بهتر حل خواهد شد.

تاکید حضرتی بر استفاده از ارز دیجیتال در فعالیت های اقتصادی
آقای حضرتی نیز گفت در بحران کرونا این اولین بار بود که نظام توانست یک هماهنگی جامع و در سطح بالا به وجود آورد و این هماهنگی اثر بخشی خود را نشان داد. وی در ادامه بیان کرد که مدیریت رئیس جمهور در بحران کرونا خیلی خوب بوده و به کنایه گفت حالا نمی دانیم آقای روحانی خوب صحبت می کند یا صداوسیما حالا دارد خوب نشان می دهد. او اشاره کرد که در همه کشورهای دنیا نهادهای حاکمیتی پشت هم هستند ولی در ایران صداوسیما هر روز به ضرر دولت تبلیغ می کند. مشخص است چنین اقداماتی باعث تضعیف دولت خواهد شد.

حضرتی ادامه داد: باید از کرونا تشکر کرد که باعث وقوع این اتفاق شده و صداوسیما بالاخره دارد عملکرد دولت را به خوبی نشان می دهد. بعد هم گفت کشور با خطرات زیادی مواجه است و ما باید ابتکاراتی داشته باشیم تا وضعیت را بهبود ببخشیم و بعد توصیه کرد که در شرایط فعلی دولت نسبت به بهره گیری از ارز دیجیتال توجه کند و جا دارد ما در فعالیت‌های اقتصادی از ارز دیجیتال استفاده کنیم.

پیشنهاد مجید انصاری در راستای کوچک سازی دولت
بعد از او آقای مجید انصاری صحبت کرد و گفت: ما باید به جای عنوان«تدبیر و امید» به دولت آقای روحانی، عنوان دولت «تحمل مشکلات» بدهیم. به گفته او هر مقدار که از ابتدای انقلاب فشار روی دولت ها بوده، به اندازه مجموع آنها روی دولت آقای روحانی فشار بوده و هست. وی اشاره کرد به دوره ای که خودش در دولت بود و از نزدیک شاهد این فشارها بوده است.

آقای انصاری همچنین گفت که بحران کرونا برای ما درس هایی داشته و ملت نشان داد که همکاری هایش اگر شرایط بحرانی شود، ارتقا پیدا می کند. بعد هم اشاره کرد که باید بحث کوچک سازی دولت را جدی گرفت. چرا که در این دوره کرونا که خیلی از ادارات تعطیل بودند، هیچ اتفاقی نیفتاد. پس معلوم می شود که می توان بسیاری از جاها را تعطیل نمود و دولت را کوچک کرد.

آقای شکوری راد، خود شما چه حرف ها و نکاتی را با رئیس جمهور در میان گذاشتید؟

من پس از آقای مظفر صحبت و ابتدا از دولت تشکر کردم. چرا که دولت در این شرایط کار سخت و سنگینی را به دلیل فشارهای داخلی، تحریم‌ها و شیوع کرونا برعهده دارد و اشاره کردم که حتما مجلس یازدهم نیز بر سختی کار دولت خواهد افزود. به رئیس جمهور گفتم شما به عنوان دولت باید در پایان دوره خود بگویید که چه تحویل گرفته اید و چه تحویل می‌دهید. همچنین اشاره کردم ضرورت توسعه در کشورها را ابتدا سرمایه اقتصادی ذکر می کردند بعد گفتند سرمایه انسانی اما حالا به سرمایه های اجتماعی و نمادین بها می‌دهند و آنها را مهم و ضروری می‌دانند.

اشاره کردم که ما بخش بزرگی از سرمایه اجتماعی خود را که همانا اعتماد و رضایتمندی مردم است از دست داده‌ایم و سرمایه‌های نمادین خود را که مقوم جامعه هست، از کار انداخته‌ایم.

در خصوص سرمایه نمادین از محصورین یاد کردم و گفتم با این که امروز در حصر هستند و ظاهرا کسی به آنها کاری ندارد ولی این مساله به مثابه یک زخم در پیکر مردم باقیمانده است و آزار دهنده است. تاکید کردم اینکه این افراد در حصر باشند و شخصی مانند آقای خاتمی به حاشیه رانده شود و حتی به چهره های هنری و ورزشی محبوب مردم مانند آقایان شجریان و فردوسی پور بی اعتنایی شود، برای جامعه دردناک است و مردم نسبت به این مسائل حساس هستند.

عدم تحقق وعده ها به کلی تقصیر دولت نبوده است
سپس از دریچه دیگری به موضوع پرداختم و از آقای روحانی پرسیدم که به نظر شما به عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی، مهم ترین مساله امنیتی که ما در سال گذشته با آن مواجه بودیم، چه بود؟ خودم پاسخ دادم که مهم ترین مشکل امنیت ملی ما در سال گذشته کاهش مشارکت مردم در انتخابات بوده است. و توضیح دادم عواملی که در کاهش مشارکت مردم موثر بودند در حقیقت عواملی هستند که موجب ایجاد بحران امنیتی برای کشور شده اند. بعد نیز اشاره کردم که خود دولت نیز در این زمینه بی تاثیر نبوده و برخی از وعده های دولت تاکنون تحقق پیدا نکرده است. در اینجا آقای روحانی صحبت های مرا قطع کرد و خواست تا چند نمونه وعده ای را که تحقق نیافته مطرح کنم. دو مورد را مطرح کردم و گفتم البته اگر اجازه بدهید خواهم گفت عدم تحقق وعده ها به کلی تقصیر دولت نبوده است بلکه مقداری از آن به عوامل خارجی نظیر تحریم ها و مقداری نیز به کارشکنی های داخلی بازمی گردد. در آن سوی قضیه نیز برخی نهادهای غیر انتخابی هستند که مرتب بر چشم امید مردم خاکستر پاشیده اند و آنها را ناامید کرده‌اند. عدم رغبت مردم به شرکت در انتخابات ناشی از دلسرد کرد آنان نسبت به اثر بخشی رأی آنان در اصلاح امور و بهبود زندگی آنهاست.

از رئیس جمهور خواستم تا به عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی دستور بدهد در شورای عالی امنیت ملی بررسی شود که عوامل کاهش مشارکت مردم در انتخابات اخیر چه بوده و کدام نهادها و عملکردها در آن نقش داشته اند. بعد اشاره کردم به اتفاقاتی نظیر حوادث آبان ماه، اینکه در آن حوادث چه عواملی موثر بودند که آقای روحانی بعدا خودش در جزئیاتی به این موضوعات پرداخت.

آیا رئیس جمهور در پاسخ به اظهارات شما درباره سرمایه های نمادین مطلبی را بیان کرد؟

نه، البته ایشان بیش از وقت مقرر خود صحبت کرد و عمده حرف هایشان نیز معطوف به موارد انتقادی بود که من مطرح کردم. ایشان توضیحاتی را هم به صورت خصوصی داد و گفت نمی خواهد که در رسانه‌ها منتشر شود. آقای روحانی گزارش مبسوطی در رابطه با عملکرد دولت در خصوص کرونا ارائه داد که با اینکه موارد تازه ای در آن نبود اما گزارش منسجمی از نحوه مدیریت در خصوص کرونا بود و تأکید کرد مبارزه با کرونا باید ادامه پیدا کند تا زمانی که این بیماری مهار شود. بعد هم گفت ما در شورای عالی امنیت ملی تصویب کردیم که تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا، هم عرض تصمیمات شورای عالی امنیت ملی باشد و فکر نمی کردیم که رهبری به این سرعت آن را تایید کنند، ولی ایشان فورا این تصمیم را تایید کردند و این اختیار به «ستاد ملی مبارزه با کرونا» داده شد. وی پشتیبانی رهبری را بسیار عالی و اثرگذار توصیف کرد.

ایشان همچنین از همراهی های مردم تشکر کرد و گفت که در ایران برای برقراری محدودیت های کرونایی نیازی به استفاده از نیروی قهری نشد. ارزیابی رئیس جمهور این بود که دولت ایران در مبارزه با کرونا توفیق خوبی داشته، به نحوی که بسیاری از کشورها در تماس با ما اعلام کرده اند که از روش ایران الگو می‌گیرند و از آن تبعیت می کنند. توضیحات رئیس جمهور نشان می داد که او تاکنون نخواسته خیلی از مسائل را در سطح جامعه بازگو کند

در مجموع به عنوان یک چهره سیاسی و حزبی اظهارات رییس جمهور را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا این اظهارات می تواند برای منتقدین عملکرد دولت قانع کننده باشد؟

بله تا حدی. البته من در صحبت‌هایم اشاره کردم که دولت اول ایشان از نظر من موفق بوده است. با توجه به اینکه انتقادی ترین صحبت را من کرده بودم، توضیحات رئیس جمهور مشخص می کرد که ایشان تاکنون نخواسته خیلی از مسائل را در سطح جامعه بازگو کند. البته ما اجمالا نسبت به مطالبی که ایشان بازگو کردند بی اطلاع نبودیم اما بیان مطلب از جانب ایشان تأثیر خودش را دارد. در خصوص فشارهایی که روی دولت وجود دارد و کارشکنی هایی که صورت گرفته است، از جمله کارشکنی ها در خصوص برجام و اینکه تا چه اندازه عوامل داخلی نسبت به ناکام ماندن آن مقصر بوده اند. آقای روحانی گفت اگر برجام آن طور که ما پیش بینی کرده بودیم پیش می رفت بسیاری از مسائل امروز پیش نمی آمد. ایشان از طرف دیگر دامنه تحریم ها را تشریح کرد و توضیح داد که تا چه اندازه دامنه آن شدید و در حقیقت بی‌سابقه بوده است. همچنین سیاست هایی را که دولت در این برهه اعمال کرده تا آسیب کمتری ببیند را بیان کرد.

تاکید رئیس جمهور بر این بود که کارهای انجام شده در دولت اول ایشان باعث شده تا کشور بتواند شرایط سخت تحریم های امروز را تحمل کند. از جمله اقداماتی که در خصوص کشاورزی و شرکت های دانش بنیان شده و بسیاری از خلاء ها را پر کرده است. در رابطه با بحث سلامت نیز دو برابر کردن تخت های بیمارستانی در دوره اول دولت موجب شد که ما در روند مبارزه با کرونا با کمبود تخت بیمارستانی مواجه نباشیم. در زمینه نیازهای حفاظتی نظیر ماسک و نیز دستگاه ونتیلاتور شرکت های دانش بنیان توانسته اند نیازها را برطرف کنند بطوری که بتوانیم صادر هم بکنیم.

نشست دیروز می توانست به کنفرانس خبری تبدیل شود
آقای رئیس جمهور در تشریح اقدامات دولت بحث مفصلی مطرح کرد که به نظرم مثبت بود. یعنی اگر اظهارات رئیس‌جمهور به همان صورت که در جلسه روز گذشته با جمعی از فعالین سیاسی مطرح شد، برای جامعه گفته شود شاید بتواند بخش زیادی از نگرانی های موجود را نسبت به عملکرد دولت برطرف کند. فکر می کنم اشکال اساسی اینجا باشد که آقای روحانی مصاحبه های چالشی با خبرنگاران ندارد.

گفت و گویی که ایشان با فعالین سیاسی داشت می‌توانست به کنفرانسی خبری تبدیل شود و در آنجا خبرنگاران می‌آمدند به صورت آزادانه سوالات خود را مطرح و برای گرفتن جواب پافشاری می‌کردند. اگر آقای رئیس جمهور آن طور که دیروز برای پاسخ دادن انتقادات برانگیخته شد، آن توضیحات را در سطح رسانه ها و جامعه بیان کند می تواند بهتر از صحبت هایی باشد که به صورت یک طرفه مطرح می شود و چالشی نیست.

در پایان، آیا نکته حائز اهمیت دیگری در سخنان دیروز آقای روحانی بود که مطرح نکرده اید؟

بله ایشان در پایان یک طرح موضوع کرد و گفت من سال‌هاست فکر می‌کنم اداره کشور بدون حضور احزاب قدرتمند صحیح نیست. ما باید دو تا سه حزب به معنای واقعی کلمه داشته باشیم که برنامه داشته باشند، نیرو تربیت کنند و تشکیلات قوی داشته باشند و این ها به تناوب بیایند و کشور را اداره کنند. این صحیح نیست که بار اداره کشور بر دوش رهبری باشد. به هر حال کار کشور بالا و پایین دارد. از سال ۸۲ به این فکر بوده ام و با رهبری و آقای هاشمی مشورت هایی کرده‌ام. حالا دغدغه‌ام این موضوع است. انتخابات ما اگر بخواهد درست بشود باید حزبی باشد. البته چند نماینده‌ای هم غیر حزبی بودند باشند، ولی نماینده و کسی که انتخاب می‌شود باید دیدگاه‌هایش و ارتباطاتش معلوم باشد. مردم باید بر اساس دیدگاه‌ها و شناخت ارتباطات انتخاب کنند.

در حالی که وقت مقرر بسیار گذشته بود ایشان در این زمینه صحبت کرد و این موضوع را شایسته صرف وقت بیشتر دانست.

به نظرم خوبی نشست دیروز این بود که آقای رئیس جمهور در انتهای آن نظرات خود را خیلی راحت و بی تکلف مطرح کرد. به نظرم فقدان ارتباط میان آقای روحانی با حامیانش یکی از بزرگترین نقطه ضعف های او است. ایشان در سال هایی که رئیس جمهور بوده دیداری با احزاب نداشته و این نشست ها که در ماه مبارک رمضان با حضور جناح های مختلف برگزار می شود، اگرچه خوب است ولی کافی نیست. فکر می کنم رئیس جمهور نیاز دارد که تماس بیشتری با جامعه رای خود و حامیانش داشته باشد.

باید دسترسی به رئیس جمهور برای مردم آسان تر شود
کسانی که از رئیس جمهور حمایت کردند باید بتوانند با او گفت و گو کنند تا هم از مشکلات رئیس جمهور مطلع شوند و هم نقطه نظرات خود را با او در میان بگذارند. به نظر می رسد که یک مقدار باید دسترسی به رئیس جمهور برای مردم آسان تر شود و مردم بیشتر با او مراوده داشته باشند. حالا متاسفانه این کرونا نیز مزید بر علت شده و مراودات را مشکل تر کرده، ولی به هر حال رئیس جمهور باید مراوده نزدیک تری با مردم و بخصوص حامیانش داشته باشد. خب این بد نیست که در آمریکا رئیس جمهور به راحتی می ایستد و خبرنگاران رسانه های مختلف از او سوال می پرسند و وی را به چالش می کشند. آنچه به نظر می رسد روابط رئیس جمهور و مقامات با خبرنگاران و رسانه ها در آنجا روابط راحت تری نسبت ایران است. متاسفانه مقامات عالی کشور ما عادت به این گونه مصاحبه ها ندارند و همین باعث می شود که توضیحات کافی و اعتماد برانگیز به مردم درخصوص کارها و اقدامات شان نرسد.

جلسه خوبی بود. هرچند از افراد صاحب نظر و دارای دید انتقادی بیشتر اگر دعوت می‌شد بهتر می‌بود.