نوشتن از آلودگی مرگبار هوا دیگر فایده ای ندارد چون حرکت در این راه نیازمند اراده مدیریتی است و مدیریت در حوزه سیاست گرفتار است و ذهن سیاست درگیر مذاکرات وین است و رفع تحریم ها و مهیاکردن نان و آب مردم.
اما مگر اهمیت هوا از نان و آب کمتر است؟ هوا که نباشد آدمیان می میرند. این نه گزاره ای مبالغه آمیز است و نه مطایبه پذیر. در شهرهای بزرگ و حتی پاره ای از شهرهای کوچک تر هوا در طول سال آلوده است و سرطان زا و نفس کشیدن دشوار است اما زمستان که می رسد آلودگی نمایان می شود و با چشم می شود دید ذراتی که هر سال دهها هزار نفر از آدمیان همین بلاد را نرم و آهسته می کُشد و نه قاتل معلوم است و نه صحنه جرم و کسی هم نمی تواند به جایی شکایت بَرَد…
رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم که از اساتید برجسته دانشگاه شهید بهشتی تهران است سال گذشته گفت بر اساس پژوهش هایی که انجام شده سالانه حدود ۴۲ هزار نفر بر اثر مواجهه با هوای آلوده در ایران می میرند. به گفته دکترعباس شاهسونی به ترتیب ۲۶ درصد از مرگ های ناشی از سکته مغزی، ۲۰ درصد از مرگ های ناشی از بیماری های ایسکمیک قلبی، ۱۹ درصد از مرگ های ناشی از سرطان ریه، ۲۰ درصد از مرگ های ناشی از دیابت، ۳۰ درصد از مرگ های ناشی از عفونت های تحتانی دستگاه تنفسی و ۴۰ درصد از مرگ های ناشی از بیماری های مزمن انسداد ریوی منتسب به مواجهه طولانی مدت با آلودگی هوای آزاد است.
بر اساس این گزارش علمی میانگین غلظت ذرات معلق در کشور بیش از ۸ر۳ برابر سقف مجاز تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی است. هر سال به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ایرانی ۱ر۶۳ نفر به خاطر استنشاق ذرات معلق در هوا جان می بازند و به طور کلی ۷ر۷ درصد مرگ ها در شهرهای بزرگ ناشی از آلودگی هواست.
متأسفانه گویی از آن روز که عامل مرگ آفرین تری به نام کرونا آمده، تاثیر سایر عوامل در مرگ و میر زودرس آدمیان فراموش شده و موضوع آلودگی هوا که سه سال پیش به تعطیلی مدارس در بسیاری از روزهای پاییز و زمستان منجر شده بود ، دیگر اهمیتی ندارد!
برای اینکه بدانیم میزان و شدت آلودگی هوا با چه سرعت مرگباری در حال افزایش است کافیست به این آمار نگاه کنیم : در سال پیروزی انقلاب یعنی سال ۱۳۵۷ در ایران یک میلیون و ۲۰۰ هزار خودرو تردد می کرد. در سال ۱۳۹۴ این تعداد به ۱۷ میلیون دستگاه رسید. در سال ۱۳۹۹ این تعداد ۲۵ میلیون دستگاه شد و برای نخستین بار تعداد خودرویی که هر سال به کشور اضافه می شدند از تعداد آدم هایی که اضافه می شدند بیشتر شد. از سال ۹۵ تا ۹۹ یعنی طی ۵ سال حدود ۶ میلیون نفر به جمعیت کشور و ۸ میلیون به تعداد خودروهای کشور اضافه شد! اینک نیز خودرو سازان عهد کرده اند که تولید سالانه را تا ۲ میلیون دستگاه یعنی دو برابر تعداد نوزادان هر ساله ، افزایش دهند. به عبارت ساده تر ما اینک بیش از ۲۰ برابر تعداد خودروهای سال ۵۷ ، اتومبیل در حال تردد داریم بعلاوه ۱۳ میلیون دستگاه موتورسیکلت.
برای غلبه بر آلودگی هوا که اینک می توان به تمامی نام «بحران» بر آن نهاد، یک برنامه مدیریتی بی نقص و بی خدشه لازم است. امروز دیگر در دهه سوم قرن بیست ویکم ، فن آوری خودروهای برقی چنان مدرن و گسترده شده که نمی توان آن را نادیده گرفت. خودروهای برقی با آلودگی نزدیک به صفر اینک در پنج قاره عالم در حال ترددند و تنها ما و چند کشور دیگر از آن بی بهره مانده ایم. الان تقریبا سه دهه است که هر سال رییس جمهور در یک مناسبتی سوار یک خودرو برقی می شود و یک دور در حیاط ریاست جمهوری می زند و پیاده می شود و دیگر کسی آن خودرو را نمی بیند. گویی یک نمایشی است که سالانه برای رفع خستگی و تفریح چند دقیقه ای رییس جمهوری اجرا می شود.
اگر چه این نمایش سالانه به هیچ کاری نیامده است ، اما یگانه راه نجات کشور از این آلودگی مرگبار همین خودروهای برقی است. البته از نوع واقعی و از همان ها که در پنج قاره عالم در حال حرکتند. خودرو برقی آن هم در تعداد بالا اینک از نان شب واجب تر است. نگویید که خرج دارد و گران است و در تحریم هستیم . مگر همین خودروسازانی که سالانه میلیونی خودرو آلاینده می سازند ، کم هزینه ارزی برای کشور دارند؟ بگذارید مردم نفس بکشند.
*روزنامه اطلاعات
