این روزها سخنان محکم وزیر خارجه کشورمان بازتاب گسترده ای در رسانه ها داشته است. از یک سو گروهی او را یک انقلابی خوانده اند و برایش صد آفرین فرستاده اند و گروهی نیز ضمن تأیید سخنان او ، او را تخطئه کرده اند که چرا از اول چنین نمی گفته و چرا از روزهای آغازین دولت همین سخنان آتشین را به جان دشمن نمی ریخته است. طبیعی است که گروهی هم از دیگر سو او را و سخنانش را نپسندیده اند و بر او تاخته اند که همان سخنان دولتیان قبل را تکرار می کند و با ادبیات ایشان سخن می گوید.
حال این سؤال مطرح است که آیا این روزها می توان حق را به جانب وزیر خارجه کشورمان داد و با او موافق بود؟ و اگر چنین است آیا باید بر او خرده گرفت که چرا پیش از این چنین سخن نمی گفته و چنین ادبیاتی را مقابل غربی ها به کار نمی برده است؟
برای جواب به این پاسخ باید ابتدا یک مطلب را توضیح دهیم.
میدان سیاست همانند میدان ورزش است. اگر شما به یک کشتی گیر بگویید فقط باید زیر بگیرد و یا فقط باید حمله کند، هم شما اشتباه کرده اید و هم او را به شکست کشانده اید. میدان سیاست همانند میدان جنگ است، گاه باید حمله کرد و گاه باید عقب نشست. همین است که رهبری یک بار از تعبیر نرمش قهرمانانه استفاده کردند تا نشان دهند که مهم قهرمان شدن و پیروزی است، اینکه شما اکنون جلو بروید یا عقب بیایید، از اهمیت برخوردار نیست. بلکه نتیجه این فرایند است که مهم است و باید آن را باید بررسی کرد.
در یک کلام این شرایط است که معلوم می کند، شما چه باید انجام دهید. اگر در شرایط الف، رفتاری مطابق آن داشتید، صحیح است و الا باطل است، هر چند ممکن است رفتار شما در شرایط ب کاملا درست باشد.
حال باید دید که آیا مرد اول میدان سیاست خارجی ما، رفتارهایش در میادین مختلف مطابق شرایط آن میدان ها بوده است؟ شرایط امروز آمریکا به سردستگی ترامپ را نمی توان با شرایط حضور اوباما و تیم او یکسان دانست. بدون اینکه هیچ مقایسه ای در میان باشد، اما فکر می کنید هیچ کس می پذیرد که شرایط ایران در دوره احمدی نژاد با شرایط ما در دوره روحانی یکسان است؟ شک نداشته باشید که تفاوت جریانات داخلی امریکا ، از آنچه ما در میان خود با آن مواجهیم، بسیار بیشتر است.
آنها که به ظریف انتقاد می کنند که چرا امروز همانند قبل سخن نمی گوید و یا چرا از اول همانند امروز سخن نمی گفت، یا درکی از سیاست و رفتار آن ندارند و یا عامدانه فقط نوعی غوغا سالاری را پی می گرند تا رفتار غلط گذشته خود را توجیه کنند.
من کارشناس سیاست خارجی نیستم و نمی دانم در مذاکرات با «دیگران» چگونه باید سخن گفت ولی می دانم که شرایط ترامپ با شرایط اوباما از زمین تا آسمان فرق دارد و هر کس این را نپذیرد کوری خود را به همه نشان داده است. همانطور که می دانم نسبت به ظریف در روزهای سخت گذشته بسیار ناجوانمردانه حمله شد و تلاش مؤثر او با جار و جنجال نامؤثر شد و یا چنین جلوه داده شد.
امید است همه ما مصالح ملی را بر منافع حزبی بیش از هر چیز ترجیح دهیم.
