علاوه بر چندین انفجار، آدم‌ربایی و ترور در شهر‌های مختلف افغانستان، چهار درگیری میان‌گروهی از استان‌های فاریاب، بامیان، بدخشان، بلخ و پنجشیر گزارش شده که نشان‌دهنده افزایش تنش‌های داخلی طالبان است.
قبل از ظهر پنجشنبه گذشته نیرو‌های بدری که متشکل از افراد انتحاری شبکه حقانی است، مخدوم عالم ربانی، فرمانده ارشد ازبک‌تبار طالبان، را در شهر میمنه استان فاریاب بازداشت کردند. مخدوم عالم در 20 سال گذشته نقش برجسته‌ای در جنگ علیه دولت پیشین افغانستان و نیرو‌های خارجی در فاریاب داشت و پس از فروپاشی دولت پیشین افغانستان، معاون استاندار سرپل شد. او سال‌ها فرمانده عمومی طالبان در فاریاب بود و نقش مهمی در پیشروی این گروه به سمت شهر‌های شمالی به‌ویژه فاریاب، جوزجان و سرپل داشت.
منابع آگاه در فاریاب به ایندیپندنت گفتند مخدوم عالم به دلیل تنش‌هایی که با فرماندهان پشتون‌تبار طالبان دارد، بازداشت شده است. او حدود یک ماه قبل از مسند معاونت استان سرپل کنار گذاشته شد و در این مدت در شهر میمنه زندگی می‌کرد. به گفته این منبع، به دنبال بازداشت مخدوم عالم ربانی، چند فرمانده ازبک‌تبار و تاجیک‌تبار طالبان از مرکز شهر میمنه متواری شدند و با جنگجویان تحت امرشان به روستا‌ها پناه برده‌اند.
نقیب‌الله فائق، والی فاریاب در دولت پیشین افغانستان، نیز در صحبت با ایندیپندنت گفت: «به دلیل تنش‌های قومی میان طالبان، رهبری این گروه قصد دارد صفوفشان را از وجود فرماندهان ازبک تصفیه کند». به گفته والی پیشین فاریاب، مخدوم عالم ربانی به دستور ملا فاضل، معاون وزارت دفاع طالبان، بازداشت شده است. فائق افزود که مقام‌های طالبان دستور بازداشت چندین فرمانده غیرپشتون دیگر مانند مولوی صلاح‌الدین را نیز صادر کرده‌اند.
در یک هفته اخیر، علاوه بر چندین انفجار، آدم‌ربایی و ترور در شهر‌های مختلف افغانستان، چهار درگیری میان‌گروهی از استان‌های فاریاب، بامیان، بدخشان، بلخ و پنجشیر گزارش شده که نشان‌دهنده افزایش تنش‌های داخلی طالبان است.
یکشنبه گذشته نیز دو فرمانده طالبان به نام‌های قاری انس و مولوی بلال در شهرستان بلچراغ استان فاریاب در شمال افغانستان با هم درگیر شدند. دلیل وقوع این درگیری مشخص نشد، اما منابع محلی به ایندیپندنت گفتند در نتیجه این درگیری، قاری انس و چهار جنگجوی طالبان کشته و 10 نفر از جمله افراد غیرنظامی زخمی شدند.
پنجشنبه هم دو فرمانده ارشد طالبان، صفاءالدین و صلاح‌الدین، در شهرستان مایمی بدخشان باهم درگیر شدند که سه کشته و چهار زخمی به جا گذاشت. این درگیری پس از آن رخ داد که کمیسیون تصفیه صفوف طالبان دستور داد صفاءالدین از صف این گروه خارج شود.
درنتیجه درگیری میان ملا فاتح، فرمانده امنیه طالبان در شهرستان شولگره در استان بلخ و چند فرمانده محلی این گروه، دو نفر کشته و حدود 10 نفر دیگر مجروح شدند. این درگیری پس از آن آغاز شد که ملا فاتح، فرمانده پشتون‌تبار، برای غصب زمین‌های مردم ازبک تلاش کرد و فرماندهان ازبک‌تبار طالبان به دفاع از ازبک‌ها، علیه او اقدام کردند.
چهارشنبه گذشته نیز از شهرستان سیغان استان بامیان گزارش شد که مولوی اختر منصور، فرمانده امنیه و مولوی منصوری، معاون او، با نیرو‌های اداره استخبارات (اطلاعات) طالبان درگیر شدند. براساس گزارش رسانه‌های محلی افغانستان، مولوی منصوری در این درگیری کشته و مولوی اختر منصور بازداشت شد. دلیل این درگیری هنوز کاملا روشن نیست، اما به گفته ساکنان محلی، مولوی اختر منصور و مولوی منصوری متهم به «زنا» بودند و در راه رفتن به یک ملاقات، با کمین نیرو‌های اداره اطلاعات طالبان مواجه شدند. طالبان از انتشار هرگونه جزئیات مربوط به انفجار، حملات تروریستی، آدم‌ربایی‌ها و به‌ویژه درگیری‌های درون‌گروهی خودداری می‌کند.
وقوع این درگیری‌ها نشان می‌دهد که تنش‌های داخلی گروه طالبان و به‌ویژه تنش‌های قومی میان فرماندهان این گروه برجسته‌تر از هر چالش دیگری است. طرف‌های درگیر معمولا از دو قوم مختلف‌اند که یا بر سر تقسیم قدرت در محلات یا بر سر تقسیم زمین‌ها و پول‌های به‌جامانده از مقام‌های دولت پیشین افغانستان با هم درگیر می‌شوند.
به نظر می‌رسد اولویت کمیسیون تصفیه صفوف طالبان که یک عضو پشتون‌تبار این گروه آن را اداره می‌کند، پاک‌سازی این گروه از وجود عناصر غیر‌پشتون به‌ویژه فرماندهان ازبک‌تبار است که نگرانی شورش و نافرمانی آنان وجود دارد.
در کنار تحریم‌های آمریکا و سازمان ملل علیه طالبان، بیزاری عمومی گسترده از عملکرد‌های این گروه در پنج ماه گذشته و به رسمیت نشناختن دولت این گروه ازسوی دیگر کشورها، تنش‌های درون‌گروهی می‌توانند زودتر از بقیه عوامل به فروپاشی دولت طالبان منجر شود.
هم‌اکنون، در‌حالی که برخی از سران طالبان حضور ازبک‌ها در ساختار‌های نمادین دولت را نشانی از تنوع قومی در دولتشان می‌دانند، ازبک‌ها از نادیده گرفته‌شدن در دولت طالبان ناراضی‌اند و از فداکاری‌هایی که در‌20 سال گذشته به دستور رهبری طالبان انجام داده‌اند، پشیمان به نظر می‌رسند. طالبان تلاش می‌کند قاری صلاح‌الدین ایوبی، از فرماندهان بانفوذ ازبک را که تاکنون در هیچ مسندی نیز مستقر نشده است، بازداشت کند.
قاری صلاح‌الدین نیز تحت تعقیب است؛ او ازجمله فرماندهانی بود که در 25 مرداد گذشته، کاخ ریاست‌جمهوری افغانستان را تصرف کرد و بر کرسی رئیس‌جمهوری فراری افغانستان تکیه زد. این اقدام‌های طالبان بیش از همه تنور جنگ قومی در افغانستان را داغ می‌کند و احتمال وقوع یک جنگ ویرانگر دیگر در افغانستان را تا بهار پیش‌رو که می‌تواند به فروپاشی درونی دولت طالبان منجر شود، افزایش می‌دهد.

*جمهوری اسلامی

  تعداد بازديدها: 699

    نسخه قابل چاپ