انصار الخميني (ره) :: استرس مغز را تغییر می‌دهد

تاريخ انتشار: 22 اسفند 1396 ساعت 18:52:46

استرس مغز را تغییر می‌دهد

دانشمندان کشف کرده‌اند که استرسی که از دیگران به ما منتقل می‌شود به اندازه استرسی که خودمان تجربه می‌کنیم، می‌تواند مغز را تغییر دهد.

جی‌پلاس؛ محققان دانشگاه «کلگری» دریافتند که استرس انتقال یافته از دیگران به اندازه استرسی که به ما دست می‌دهد می‌تواند ساختار مغزی ما را تغییر دهد. تحقیق روی موش‌ها نشان می‌دهد که اثرات استرس روی مغز در موش‌های ماده، پس از تعامل اجتماعی معکوس می‌شود؛ اما این مسئله در موش‌های نر صدق نمی‌کند.

تغییرات مغزی مرتبط با استرس باعث بروزی بسیار از بیماری‌های ذهنی مانند اختلال استرسی پس از حادثه، اضطراب و افسردگی می‌شود. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که استرس و عواطف مسری هستند و اثرات درازمدت آن روی مغز مشخص نشده است.

دانشمندان اثرات استرس را روی موش‌های نر و ماده بررسی کردند. آنها یک موش از هر جفت را جدا کرده و آن را قبل از برگرداندن در کنار جفتش، در معرض استرس قرار دادند. سپس واکنش سلول‌های خاصی را که کنترل واکنش مغز به استرس را در هر موش بر عهده داشتند، آزمایش کردند.

این آزمایش‌ها نشان داد که شبکه‌ها در مغز موش‌های تحت استرس و جفتش، به یک اندازه تغییر یافت. سلول‌های مغزی خاص در جفت این موش‌ها که در معرض استرس نبودند، موقع اندازه‌گیری به اندازه سلول‌های مغزی موش‌های در معرض استرس بود.

این گروه مطالعاتی، از روش‌های اپتوژنیک برای دستکاری مهندسی این سلول‌ها استفاده کردند به طوری که توانستند از طریق نور، این سلول‌ها را فعال یا غیرفعال کنند. آنها زمانی که سلول‌های نورون عصبی را موقع استرس خاموش کردند، با این کار از بروز تغییرات در مغز که به طور طبیعی بعد از استرس رخ می‌دهد، جلوگیری کردند.

آنها زمانی که سلول‌های نورون عصبی را طی تعامل با موش‌های پراسترس خاموش کردند، این استرس به جفت آن موش منتقل نشد. زمانی که محققان، این نورون‌های عصبی را در یکی از موش‌ها با استفاده از نور، غیرفعال کردند حتی با وجود عامل ایجاد کننده استرس، مغز موشی که نور دریافت می‌کند و نیز مغز جفت آن موش به اندازه‌ای که خود موش دچار استرس می‌شود نیز تغییر می‌کند.

محققان دریافتند که فعال‌سازی این نورون‌های عصبی باعث ترشح یک سیگنال شیمیایی به اسم «فرومون هشدار» از موشی می‌‌شود که به جفت هشدار می‌دهد. این جفت که این سیگنال را شناسایی می‌کند، قادر است به اعضای دیگر گروه نیز هشدار دهد. این نوع انتشار سیگنال‌های استرس، مکانیسمی کلیدی را برای انتقال اطلاعات آشکار می‌کند که ممکن است برای شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی در گونه‌های مختلف حیاتی باشد.

محققان دریافتند که اثرات استرس روی نورون‌های عصبی موش‌های ماده نسبت به جفت آنها که در معرض استرس نبود، تا نصف کاهش می‌یابد. اما این مسئله برای موش‌های نر ضدق نمی‌کند. تحقیقات حاکی از آن است که استرس و تعاملات اجتماعی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. نتایج این تعاملات، تأثیر درازمدتی دارند که روی رفتارها در دوره‌های زمانی بعد نیز اثر می‌گذارند.