کاسه صبر امارات متحده عربی لبریز شد و رهبران این کشور تصمیم گرفتند که از جنگ خونین در یمن به منظور کاهش تلفات شان پس از آن که این جنگ ،تبدیل به جنگی«بیهوده»شده است که از جایش تکان نمی خورد و نتایج آن برعکس شده است از آن خارج شوند.
امارات متحده عربی بر سر چندین مساله مانند حمایت ریاض از اخوان المسلمین در یمن و برکناری خالد بحاح، مرد امارات در یمن از عربستان ناراضی است و از قرار گرفتنش در فهرست سیاه سازمان ملل به شدت هراس دارد.
جماران،روزنامه رأی الیوم در سرمقاله امروز خود به تصمیم ناگهانی امارات متحده عربی برای خروج از جنگ علیه یمن پرداخت و نوشت:تصمیم دولت امارات متحده عربی برای توقف عملیات نظامی نیروهایش در یمن از حیث مضمون و از حیث زمانش غیرمنتظره بود زیرا پیامدها و بازتاب هایی بر «ائتلاف عربی»که در حال حاضر برای بازگرداندن دولت فراری یمن به قدرت در این کشور می جنگد و به دنبال از بین بردن ائتلاف حوثی ها و هواداران«علی عبدالله صالح»رئیس جمهوری سابق یمن است، می گذارد. این تصمیم بر مذاکرات کنونی یمنی ها در کویت میان هیأت «عبد ربه منصور هادی»رئیس جمهوری فراری یمن و هیأت های جنبش انصار الله حوثی و حزب«کنگره»که ریاست آن را صالح به عهده دارد، بازتاب پیدا می کند.
نکته جالب اینجاست که این تصمیم را «انور قرقاش»وزیر مشاور دولت در امور خارجی و طی کنفرانسی مطبوعاتی که بامداد امروز-پنج شنبه-برگزار کرد اعلام شد.قرقاش یک کلام گفت که «موضع ما واضح است، جنگ برای سربازان ما تمام شده است،تحرکات و مقدمات سیاسی را رصد می کنیم و نقش اساسی ما در حال حاضر کمک به یمنی ها در مناطق(به اصطلاح)آزاد است.»قابل توجه این که شیخ«محمد بن زاید»ولیعهد ابوظبی و مرد قوی در امارات نیز همین سخنان را در توییتر خود در اقدامی بی سابقه تکرار کرد و معنایش تایید سخنان قرقاش است به عبارتی وی خودش پشت این سخنان و مسئول آنهاست.
سخنان قرقاش «مختصر و مفید»بود و با دقت بسیار آماده شده بود،همانند بیشتر سخنانی که مسئولان کشورهای حاشیه خلیج فارس معمولا به زبان می آورند تا پیام خود را بدون ایجاد سر و صدا و جنجال برسانند به ویژه اگر طرف های حاشیه خلیج فارس و عربی و بین المللی آنها را تحلیل و تفسیر کنند و به دنبال معناها و مواضع نهفته در آن باشند.اما آن چه می توان در وهله نخست از این تصمیم امارات استنتاج کرد این است که این کشور کاسه صبرش از این جنگ«بیهوده»لبریز شده است؛ جنگی که وارد دومین سال خود شده است بدون آن که به اهداف جزئی یا کلی خود برسد به عبارتی بهتر باید بگوییم که تبدیل به جنگ فرسایشی شده است.
کشور امارات بیشترین مشارکت را به لحاظ«عملیاتی»در این جنگ بعد از عربستان سعودی داشت و بیشترین تلفات انسانی و مادی را نیز بعد از عربستان متحمل شده است و بر اساس آمار غیر رسمی بیش از 100 نظامی این کشور در جنگ ها و رویارویی های میدانی کشته شدند که بارزترین عملیاتی که امارات در آن کشته داد،کشته شدن 52 نظامی اماراتی در اثر اصابت یک موشک انصار الله به پایگاه آنها در ماه سپتامبر سال 2015 بود.همچنین سه بالگرد این کشور سرنگون شده و سرنشینان آنها کشته شدند که دو بالگرد از این سه بالگرد فقط هفته جاری سرنگون شدند.دولت امارات در بیانیه رسمی اعلام کرد که این بالگردها به دلیل«نقص فنی»در جریان رزمایش آموزشی سقوط کردند و چه بسا سرنگونی این دو بالگرد نقطه تحولی بود که منجر به اتخاذ این تصمیم ناگهانی امارات شد.
افراد نزدیک به تصمیم گیران در دولت امارات در نشست های خصوصی شان تاکید کردند(مدعی شدند) که هدف اصلی از ورود به جنگ یمن، «کنترل»جنوب یمن و عقب راندن نیروهای انصار الله از آن بود و این هدف به شکل های مختلف محقق شد و نیروهای حوثی از این منطقه به مواضع خود در شمال عقب نشینی کردند و نیروهای اماراتی همچنان از فرودگاه عدن و کاخ ریاست جمهوری در«المعاشیق»حمایت می کنند اما یک مشکل اساسی در جنوب یمن باقی می ماند اگر چه شدت آن کم باشد و آن وجود گسترده عناصر گروه های تروریستی داعش و القاعده و عملیات های انتحاری و نیز ترورها با استفاده از خودروهای بمب گذاری شده است که عناصر این دو گروه به ویژه داعش در عدن و شهر«المکلا»انجام می دهند امری که باعث شد امارات دو ماه پیش نیروهای ویژه خود را به المکلا اعزام کند تا عناصر القاعده را از این شهر و بخش های عمده استان«حضرت موت»بیرون کنند.
نمی دانیم آیا دولت امارات برای این اقدامش از قبل با همپیمان سعودی خود هماهنگ کرده است یا نه همانطور که از واکنش های این همپیمان به این اقدام خبر نداریم اما قطعا عربستان سعودی در هر دو حالت همانند بقیه از چنین تصمیمی جا خورده است چه با این کشور هماهنگی شده چه نشده باشد، زیرا این اقدام یک اقدام«یکجانبه گرا»ست آن هم در اوج مذاکرات در کویت و فروپاشی آتش بس و افزایش حملات حوثی ها به مرزهای عربستان با یمن و بازگشت موشک های اسکاد از طرف یمن.
پر واضح بود که اختلافاتی میان طرفین عربستانی و اماراتی درباره تحولات جنگ و فرایند سیاسی کنونی برای پایان دادن به جنگ از راه مسالمت آمیز و مذاکرات وجود دارد؛امارات حمایتش از آقای «خالد بحاح»نخست وزیر و معاون سابق رئیس جمهوری فراری یمن(که اکنون در ابوظبی اقامت دارد)را کاهش نداد و از دو مساله هرگز راضی نبود:
نخست:حمایت نظامی و سیاسی عربستان از حزب «الاصلاح»سلفی در یمن که نماینده جنبش«اخوان المسلمین»در یمن است یا اکنون شاخه نظامی آن به شمار می رود.
دوم:عزل بحاح همپیمان امارات توسط عربستان که به وسیله هادی صورت گرفت و تعیین ژنرال«محسن الاحمر»که به جنبش اخوان المسلمین نزدیک است به عنوان معاون رئیس جمهوری فراری که به جای خالد بحاح مکلف به اداره جنگ با ائتلاف حوثی ها و صالحی هاست.
می توان دلیل سومی نیز به دلایل نارضایتی امارات اضافه کرد و آن افزایش انتقادهای بین المللی از جنگ علیه یمن و کشته شدن بیش از 6هزار و 500 غیرنظامی و زخمی شدن بیش از 20 هزار غیرنظامی دیگر است و تصمیم «بان کی مون»دبیر کل سازمان ملل در دو هفته پیش برای قرار دادن نام عربستان و ائتلافی که در یمن رهبری می کند در فهرست سیاه کشورهایی که کودکان را می کشند و ناقص می کنند کار خود را در این زمینه کرد.
درست است که نام ائتلاف به شکل«موقت»پس از فشارها و تهدیدهای عربستان سعودی برای توقف حمایت از سازمان های وابسته به سازمان ملل از جمله«آنروا»که از پناهندگان فلسطینی حمایت می کند و نیز تهدید به صدور فتواهایی توسط علمای مسلمان علیه سازمان ملل و دشمن اسلام و مسلمین اعلام کردن آن،از فهرست سیاه حذف شد اما تایید این تصمیم سازمان ملل توسط آمریکا و درز کردن اخباری توسط خبرگزای بین المللی «رویترز»درباره فشار عربستان به سازمان ملل حکایت از آن دارد که تصمیم حذف در حال بازنگری است و احتمال لغو این تصمیم در آینده نزدیک وجود دارد و امارات به عنوان بارزترین کشور عضو این ائتلاف نمی خواهد که در این فهرست سیاه و چه بسا فهرست های مشابه در آینده قرار گیرد به همین دلیل تصمیم گرفت که خسارت هایش در جنگ یمن را کم کرده و به شکل تدریجی از آن خارج شود.
اجتناب رسانه های عربستانی از اشاره به این اقدام امارات تا زمان نوشتن این سطرها حکایت از آن دارد که عربستان سعودی از اقدام امارات راضی نیست و چه بسا از آن جا خورده است و ما در این روزنامه یعنی«رأی الیوم» بر این باوریم که سکوت در این حالت به معنای رضایت نیست بلکه به معنای نارضایتی است.
چه بسا هنوز زود است که حکمی درباره تصمیم امارات گرفته شود زیرا اطلاعات درباره آن کم است اما آن چه می توان گفت این است که کاسه صبر امارات متحده عربی لبریز شد و رهبران این کشور تصمیم گرفتند که از جنگ خونین در یمن به منظور کاهش تلفات شان پس از آن که این جنگ ،تبدیل به جنگی«بیهوده»شده است که از جایش تکان نمی خورد و نتایج آن برعکس شده است از آن خارج شوند.به نظر ما این اوج عملگرایی است و چه بسا آغاز پایان جنگ و بازگشت ثبات و امنیت به یمن است.