در روزهای اخیر اخبار مختلفی درباره مداحان می‌شنویم؛ از صحبت مداحان راجع به توافق هسته‌ای گرفته تا دادن لیست جداگانه برای انتخابات مجلس.
 
ظاهرا بعضی از اقشار جامعه مداحان را جزو گروه‌های مرجع به حساب می‌آورند که اکنون قرار است آنها نقش‌های اجتماعی نیز بر عهده بگیرند. روز گذشته یک مقام مسئول در ستاد مبارزه با مواد مخدر عنوان کرده است: بیش از 13 هزار روحانی و مداح برای پیشگیری اولیه از اعتیاد آموزش دیده‌اند.
 
یکی از معضلات مهم در جامعه ما اعتیاد است که نگرانی‌های زیادی را برای مسئولان و خانواده‌های ایرانی ایجاد کرده است؛ به حدی که 92 درصد از جمعیت 79 میلیونی ایران نگران مواد مخدرند و به عنوان یک دغدغه اصلی به آن نگاه می‌کنند.
 
در کشور ما یک میلیون و 350 هزار معتاد وجود دارد که 7/ 90 درصد آنها مرد و 3/ 9 درصد آنها زن هستند. وقتی هم که کشور ایران در همسایگی بزرگ‌ترین کشور تولید‌کننده مواد مخدر دنیا یعنی افغانستان قرار گرفته است، هر چقدر هم که برای مساله مصرف مواد مخدر در جامعه نگران باشیم، باز کم است. 
 
63 درصد معتادان در کشور ما متاهل هستند و اعتیاد به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر هزار و یک آسیب اجتماعی دیگر مانند کودک‌آزاری، همسرآزاری، زندانی شدن افراد، طلاق، فقر و ... اثرگذار است. معضل سیاه اعتیاد مانند خوره‌ای به جان تمام اقشار و طبقات اجتماعی افتاده است؛ به حدی که آمار اعتیاد در بین زنان در یک دوره چهار ساله دو برابر افزایش یافته و آمار زنان معتاد از 2/ 5 درصد به 2/ 9 درصد رسیده است. کار به جایی رسیده که در کشور روزی 10 نفر در اثر اعتیاد جان خود را از دست می‌دهند. 
 
برای درک بهتر معضل اعتیاد فقط استناد به چند آمار کمی کافی نیست. هر روز که می‌گذرد معضل اعتیاد صورتک‌های جدیدی به خود می‌گیرد و پیچیدگی ماجرا بیش از پیش می‌شود. این روزها روانگردان‌ها و مواد مخدر صنعتی رواج زیادی پیدا کرده است که این تغییر الگوی مصرف، مشکلات مصرف مواد مخدر در کشور را بیشتر و پیچیده‌تر کرده است. این مواد به دلیل ماهیتی که دارند بیشتر از سوی جوانان مورد استفاده قرار می‌گیرند و کسانی که در دام آن می‌افتند، خیلی دیر متوجه می‌شوند که اعتیاد دامنشان را گرفته است. ادامه این ماجرا به این ختم می‌شود که سن اعتیاد در جامعه پایین می‌آید و مسئولان دائم در اظهارنظرهایشان از رواج مواد در مدارس و دانشگاه‌ها خبر می‌دهند. این تنها توصیف کوچکی از وضعیت اعتیاد در کشور ما بود، این ماجرا سر درازی دارد که در حوصله این گزارش نمی‌گنجد اما بعد از این همه حرف و حدیث، پرسشی که مطرح می‌شود این است که حالا چه باید کرد؟ 
 
 بهره‌گیری از ظرفیت مداحان در پیشگیری از اعتیاد 
 
برای مبارزه با مواد مخدر در جامعه دو نوع از اقدامات اهمیت دارند؛ یکی اقدامات سلبی است که به مبارزه سفت و سخت با قاچاقچیان مواد مخدر اشاره دارد و دیگری اقداماتی است که هدفشان حمایت از معتادان است که توسعه مراکز ترک اعتیاد یک اقدام مفید در این زمینه است. اما گاهی باید اقدامات را اساسی‌تر کرد و به حوزه پیشگیری وارد شد و افراد جامعه را با فرهنگ‌سازی درست برای مقابله با این معضل رویین‌تن کرد. 
 
استفاده از گروه‌های مرجع مانند بازیگران و بازیکنان می‌تواند یک گام مهم در فرهنگ‌سازی باشد. به نظر می‌رسد که ظرفیت گروه‌های مرجع در جامعه ما بسیار بیشتر از چیزی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد، برای نمونه مداحان و روحانیون گروه‌های مرجعی هستند که می‌توانند مسئولان را در پیشگیری از اعتیاد یاری کنند و به جامعه در این زمینه آگاهی دهند. 
 
مدیرکل دفتر امور فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر از آموزش بیش از 13 هزار نفر از روحانیون و مداحان کشور در امر پیشگیری اولیه از اعتیاد خبر داد. 
 
عارف وهاب‌زاده در این رابطه گفت: در راستای بهره‌گیری مناسب از ظرفیت روحانیون و مداحان کشور در جهت پیشگیری اولیه از اعتیاد بالاخص برای قشر نوجوان و جوان، اداره کل فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی در سال گذشته و پنج ماهه سال جاری اقدام به آموزش بیش از 13 هزار نفر از گروه هدف مذکور نمود تا بتواند از این پتانسیل تاثیرگذار در راستای پیشگیری از اعتیاد اقشار مختلف جامعه بالاخص نوجوانان و جوانان کشور استفاده کند. 
 
او با بیان اینکه محتوای آموزش‌های ارائه شده بیشتر نگاهی به راهکارهای دینی و علمی پیشگیری از مصرف مواد مخدر دارد، گفت: ستاد در سال جاری نیز تفاهم‌نامه‌ای را با سازمان تبلیغات اسلامی منعقد کرد تا این اقدام ادامه داشته باشد که در این زمینه بسته‌های آموزشی مناسبی تهیه شده و در اختیار آنها قرار خواهد گرفت. 
 
 از مداحان مطلع و فعال استفاده شود 
 
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با بیان اینکه یکی از مولفه‌های مهم و تاثیرگذار در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی از جمله اعتیاد نقش گروه‌های مرجع است، می‌گوید: یک سری از افراد به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند به عنوان گروه مرجع انتخاب می‌شوند. وقتی فردی به عنوان یک گروه مرجع انتخاب می‌شود به این معناست که آن فرد مورد قبول افراد جامعه است و رفتار، کلام و اعمال او می‌تواند الگو باشد. 
 
سیدحسن موسوی‌چلک با اشاره به اینکه استفاده از گروه‌های مرجع واقعی و واجد شرایط در تمامی حوزه‌ها تاثیرگذار است، می‌افزاید: اگر مرجع فرد سالمی باشد و فرد را به زندگی سالم و عاری از اعتیاد دعوت کند، می‌تواند در پیشگیری از اعتیاد نقش موثر و سازنده‌ای داشته باشد. 
 
او با بیان اینکه مداحان و روحانیون هم از گروه‌های مرجع در جامعه هستند، تصریح می‌کند: استفاده از ظرفیت مداحان و روحانیون زمانی تاثیرگذاری لازم را دارد که این گروه اطلاعات لازم را در زمینه اعتیاد داشته باشند تا بتوانند نقش خود را در پیشگیری از اعتیاد به خوبی ایفا کنند. فعال بودن آنها در حوزه پیشگیری از اعتیاد از عوامل دیگری است که تاثیر زیادی دارد. 
 
مداحان گروه مرجع نیستند 
 
همچنین یک مددکار اجتماعی با بیان اینکه بحث گروه‌های مرجع و تاثیر آنها در زمینه‌های مختلف همیشه مورد بحث بوده است، می‌گوید: پژوهش‌هایی که در حوزه‌های مختلف صورت گرفته، تاثیرگذاری گروه‌های مرجع در رفتار آدم‌ها را ثابت کرده است. 
 
محمد زاهدی‌اصل می‌افزاید: گروه‌های مرجع باید توجه داشته باشند که برای مردم و به‌ویژه جوانان الگو هستند و این الگو بودن می‌تواند از جنبه‌های مثبت و منفی باشد. 
 
او تصریح می‌کند: اعتیاد یک آسیب اجتماعی و یک رفتار خلاف هنجارهای جامعه است که افراد را گرفتار می‌کند و با توجه به تاثیراتی که بر جسم و روح انسان دارد شرایطش پیچیده‌تر از رفتارهای دیگر است که انسان از دیگران یاد می‌گیرد. 
 
او ادامه می‌دهد: روحانیون در جامعه ما همیشه گروه مرجع بوده‌اند و رفتار آنها الگو بوده است به همین دلیل نقش زیادی در پیشگیری از اعتیاد دارند. 
 
زاهدی‌اصل با بیان اینکه مساله مداحان بحث خاصی است، می‌گوید: مداحان ممکن است که روی بعضی از افراد جامعه تاثیرگذار باشند ولی خیلی نمی‌توان روی آنها به عنوان گروه مرجع حساب کرد. 
 
او ادامه می‌دهد: درباره استفاده از مداحان به عنوان گروه مرجع در پیشگیری از اعتیاد، آنها می‌توانند با رفتار حسنه و پسندیده خود تبدیل به گروه مرجعی شوند که در زمینه پیشگیری از اعتیاد تاثیرگذار باشند. 
 
 منبع: آرمان

  تعداد بازديدها: 1326

    نسخه قابل چاپ