آیا بعد از ترک سنگر شورای نگهبان، سنگر مجمع را هم ترک می کند؟ آیت اللهی که زمانی تصور می شد دبیر بعدی شورای نگهبان خواهد شد، حالا مشخص نیست که تا ۱۴۰۱ یعنی پایان ماموریت پنج ساله اش در مجمع تشخیص می ماند یا تمایل دارد از این سمت هم خارج شود؟ اگرچه مشخص است که استعفای آملی لاریجانی از شورای نگهبان بعد از رخدادهای انتخابات اخیر، رشته توییت های تند او علیه عملکرد شورا در اعتراض به عدم تایید صلاحیت برادر و سپس عدم امضای حکم رئیسی و عدم شرکت در مراسم تحلیف او مشخصا در اعتراض به عملکرد این نهاد صورت گرفته است و در مقابل شاهد یا دلیلی برای ترک ریاست مجمع ندارد اما به گمان برخی از تحلیلگران و ناظران سیاسی با توجه به افول قدرت لاریجانی ها در پهنه سیاست ایران که از چند سال پیش آغاز شده است، احتمال دارد آملی لاریجانی هم بخواهد عطای سیاست را به لقایش ببخشد. بعد از ماجرای پرونده طبری و بگومگوی رئیس سابق قوه قضائیه با مرحوم آیت الله محمد یزدی، رئیس سابق جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، این شایعه تقویت شد که آملی قصد مهاجرت به نجف را دارد. برای همین و بعد از استعفایش از شورای نگهبان دوباره این شایعه مطرح شده است. اما خودش در درس خارج فقه خود با شوخی به این شایعه پاسخ داده و گفته بود باید در اجلاس خبرگان شرکت کنم خصوصا که اگر شرکت نکنم، می گویند فلانی رفته نجف! بااین حال برخی معتقدند که لاریجانی ها در همان دامی افتاده اند که زمانی دیگران افتاده بودند و آنها حامی اش بودند. سیدمحمود میرلوحی، فعال سیاسی اصلاح طلب، معتقد است که خانواده لاریجانی اگر همچنان خود را اصولگرا تعریف کنند، افق سیاسی شان مبهم و بلاتکلیف می شود. این فعال سیاسی اصلاح طلب به ایلنا گفته است: صحبت من با آقای آملی لاریجانی این است که شما در نظارت استصوابی نقش اصلی داشتید، امروز نیز این نظارت استصوابی دامن خودتان را گرفته است؛ فقط این گونه نیست که اصلاح طلبان و کسانی را که متفاوت با شما فکر می کردند، گریبان گیر کند. او گفته است: خانواده لاریجانی ریشه و سابقه و تجربه فراوانی دارند. به نظر می رسد که از دو حالت خارج نیست؛ یا باید به معنای کامل اصلاح طلب شوند که مانند بقیه اصلاح طلبان می شوند و باید ببینیم چه اتفاقی می افتد اما اگر بخواهند همچنان خود را به عنوان یک اصولگرا مطرح کنند، به نظر می رسد که آفتاب و افق سیاسی شان مبهم و بلاتکلیف می شود و به سمت مسیر کاهندگی و حذف و انزوا پیش می روند. این فعال سیاسی اصلاح طلب با اشاره به نامه دو سال قبل صادق لاریجانی که اعلام کرده بود قصد سفر به نجف را دارد، گفته است: به نظر من اگر نجف هم بروند این نجف با نجف قبل از انقلاب تفاوت دارد. امروز آقای سیستانی در نجف دیدگاهی مبنی بر جدایی دین از سیاست دارند، بنابراین اگر به نجف هم بروند، استقبال از ایشان و دیدگاه های قبلی شان غیرممکن است، مگر اینکه ایشان به نجف بروند و دیدگاه های قبلی شان را نفی کنند و اگر بخواهد به حوزه علمیه قم بازگردد، فضای حوزه علمیه قم فعلا برای کسی که از نگاه نقد قصد صحبت کردن دارد، محدود است؛ بنابراین فضای قم هم فضای استقبال از آقای لاریجانی نخواهد بود. در مجموع به نظر می رسد که باید منتظر بمانیم و ببینیم که این اختلافات چه نتیجه ای خواهد داشت. مجید انصاری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، اخیرا در ارتباط با اینکه آیا ممکن است آملی لاریجانی بعد از شورای نگهبان از مجمع تشخیص هم استعفا بدهد، یا نه گفته بود: این دو جایگاه قطعا ارتباطی به هم ندارند و ایشان در هفته های اخیر به صورت مستمر در جلسات مجمع تشخیص حضور یافته و ریاست شان بر مجمع تداوم داشته است. ایشان بنا بر هر دلیلی از عضویت در شورای نگهبان استعفا کرده، اما خلل یا تعللی در روند حضورشان در مجمع تشخیص رخ نداده است. بحثی درباره استعفای آملی لاریجانی از ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح نشده و در میان نیست. به نظر می رسد که آملی لاریجانی حتی اگر قصد جدی برای مهاجرت به نجف هم داشته باشد، قاعدتا تا پایان دوره پنج ساله خود بر ریاست مجمع صبر می کند و بعدا قصدش را عملی می کند. در این صورت و با توجه به حضور محسن رضایی در دولت جدید احتمال اینکه او هم سال آینده و بعد از پایان دوره پنج ساله دبیری از این سمت کنار برود، زیاد است. در این صورت مجمع تشخیص مصلحت تا سال آینده شاهد یک پوست اندازی دوباره بعد از فوت آیت الله هاشمی می شود و از وزن سیاسی آن کاسته می شود. برخی معتقدند روند هاشمی زدایی و تغییر کارکرد مجمع تشخیص مصلحت نظام با تغییرات آتی تشدید می شود. اساسا مجمع تشخیص بعد از رحلت مرحوم آیت الله هاشمی کارکرد و اهمیت سابق خود را از دست داده است. دیگر نه از آن جلسات منظم دو هفته یک بار خبری است و نه خبری از تصمیمات و برنامه های آن رسانه ای می شود. یکی از مهم ترین بازوان تولید خبر در مجمع تشخیص در گذشته مرحوم هاشمی رفسنجانی بود. هفته ای نبود که اظهارنظری از او در حاشیه یک دیدار یا بازدید منتشر نشود. هاشمی ملاقات های منظم و غیرمنظم با اقشار و اصناف و گروه های مردمی داشت. آن هم نه به واسطه شخصیت حقوقی او در مجمع بلکه به واسطه شخصیت حقیقی او شکل می گرفت. فقدان این کاریزما در آملی لاریجانی و اساسا تغییرات ماهوی در دستور کار و برنامه های مجمع تشخیص بعد از فوت آیت الله هاشمی همچنین عدم تشکیل منظم جلسات این نهاد باعث افت کارکردی آن شده است. مهم ترین دستور کار این نهاد در سال های بعد از فوت هاشمی بحث اف ای تی اف بود که نتوانست درباره آن به نتیجه برسد و در نهایت بدون اظهارنظر خاصی آن را کنار گذاشت.

  تعداد بازديدها: 1114

    نسخه قابل چاپ