انصار الخميني (ره) :: آیا خداوند بر خلاف حکمتش خواسته بندگانش را اجابت می کند؟

تاريخ انتشار: 06 آذر 1398 ساعت 22:56:47

حضرت آیت الله جوادی آملی
آیا خداوند بر خلاف حکمتش خواسته بندگانش را اجابت می کند؟

آیت الله جوادی آملی با اشاره به فراهم آوردن اسباب حرکت انسان به سوی خدا می فرماید: تمام کارهای خداوند، زیر مجموعه حکمت او و حکمت الهی نیز زیر مجموعه علم اوست. یعنی خداوند چون علیم است، حکیمانه عمل می کند.

به گزارش جی پلاس، آیت الله العظمی جوادی آملی در کتاب صورت و سیرت انسان در قرآن به مناجات های امام زین العابدین علیه السلام اشاره کرده و فرموده است:

در نیایش های امام سجاد علیه السلام، این سخن وجود دارد که خدایا! با آن که همه چیز در هستی، تابع اراده تو و بی نیاز از فرمان لفظی توست، اما هرگز دعاها و نیایش‌های ما حکمت تو را تغییر نمی دهد.

یعنی اگر چه اموری مانند عبادت، توسّل، دعا، اقرار به گناه و...، وسیله انسان برای حرکت به سوی خداست و فراهم آوردن وسیله نیز از فرمان های صریح خدای سبحان است که یا أیّها الّذین آمنوا اتّقوا اللّه وابتغوا إلیه الوسیلة[1]، اما هیچ یک از این وسایل، باعث نمی شود که خدا برخلاف حکمتش، خواسته احدی را اجابت کند: ویا من لاتبدّل حکمته الوسائل[2].

پس تمام کارهای خداوند، زیر مجموعه حکمت او و حکمت الهی نیز زیر مجموعه علم اوست. یعنی خداوند چون علیم است، حکیمانه عمل می کند.

از این رو خدای سبحان، جریان خلافت و جانشینی خویش را از راه علم آغاز کرد و تعلیم اسمای الهی را سرلوحه این کار حکیمانه خود قرارداد که وعلّم آدم الأسماء کلّها[3].

پس راه خلافت الهی، راه علم به اسمای حسنای خداوند است و اگر کسی علم به اسما داشت، خلیفه خدا می شود. اما صرف علم به الفاظ و مفاهیم و اصطلاحات، مستلزم خلافت خدا نیست وگرنه شیطان هم از چنین علمِ لفظی و مفهومی برخوردار بود، امّا از خلافت الهی بهره‌ای نداشت.

[1] ـ سوره مائده، 35.

[2] ـ صحیفه سجّادیه، دعای 13.

[3] ـ سوره بقره، آیه 31.

*صورت و سیرت انسان در قرآن، ص 265