متن گفت و گوی حجت الاسلام و المسلمین علی یونسی با خبرنگار جماران را در ادامه می خوانید:

جناب آقای یونسی همانطور که می دانید، در آستانه سالگرد ارتحال یادگار امام حجت الاسلام و المسلمین سید احمد خمینی قرار داریم. جنابعالی نقش ایشان را در تحولات مختلف چطور ارزیابی می کنید؟

ما امسال در حالی سالگرد ارتحال مرحوم یادگار امام را برگزار می کنیم که با مصیبت بزرگ دیگری هم رو به رو هستیم و آن ارتحال آیت الله هاشمی رفسنجانی است. آیت الله هاشمی رفسنجانی و حاج احمد آقا دو بازو و چشم و دل امام بودند و امام با کمک امثال حاج احمد آقا، آیت الله هاشمی رفسنجانی و دیگر شخصیت ها منویات خود و انقلاب اسلامی را در برهه های مختلف به پیش می بردند.

احمد آقا امین ترین و صادق ترین واسطه امام با ملت و مسئولین بود؛ اگرچه امام هرگز خودش را محدود به یک واسطه نکرد. امام هم با مردم و هم با احزاب و جریان ها و شخصیت ها مستقیم رابطه داشت اما احمد آقا نقش بی بدیل و بی نظیری داشت و به دلیل انتساب به امام، هوش فراوان و امانتداری، امام به ایشان صد در صد اعتماد داشت. مرحوم احمد آقا امینی صادق برای امام بود. ایشان کوچک ترین دخل و تصرف و نظری نسبت به نظرات امام نداشت. امام در تمام طول حیاتشان این اعتماد را داشت اما در دوران انقلاب و پس از انقلاب اسلامی همواره این اعتماد بیشتر شد.

فقدان حاج احمد آقا ضربه جبران ناپذیری به خط امام، یاران امام، عاشقان امام و انقلاب اسلامی بود و البته حضور آیت الله هاشمی رفسنجانی مقداری این خلاء را جبران می کرد که متأسفانه آیت الله هاشمی هم امروز در میان ما نیست. امسال ما نوروز را در حالی برگزار می کنیم که کشور با فقدان این دو شخصیت رو به روست و لذا ملت باید تلاش کند از یاران باقی مانده امام مثل آیت الله خامنه ای راه امام را بگیرد.

به طور کلی نقش بیت امام را در این دوره ها در مسائل مختلف چطور ارزیابی می کنید؟

در گذشته شاخص ترین شخص بیت امام حاج احمد آقا بود و امروز یادگار امام راحل یعنی حجت الاسلام و المسلمین سید حسن آقای خمینی این پرچم را برافراشته و مانند مرحوم پدرشان عمل و تدبیر می کنند و باعث دلگرمی همه یاران و عاشقان امام و انقلاب هستند.

بیت امام راحل اعم از حاج حسن آقا، برادرانش و سایر بازماندگان همه به درستی در همان مسیر امام و نقش فراجناحی امام راحل قرار دارند و اینگونه است که همیشه امام و خط و راه امام زنده می ماند. البته در این جهت متأسفانه گاهی جفاهایی به بیت امام راحل  شده و کسانی که جرأت نمی کردند و نمی کنند به امام راحل نسبتی دهند، ممکن است در گذشته این جفا و ظلم را به حاج احمد آقا تحمیل می کردند و الآن هم با همان روش، متأسفانه جفاها، ستم ها، شایعات و حرف و حدیث ها را متوجه بیت امام می کنند، مخصوصا شخص حاج حسن آقا که افتخار حوزه علمیه، بیت امام و کشور ایران است.

شما تأثیر و نقش بیت امام در کمک به ایجاد وحدت در کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟

دقیقا با قرار گرفتن در همان مسیری که مرحوم حاج سید احمدآقا داشتند این هدف به دست می آید و آن چیزی جز تعامل با همه و برقراری ارتباط با همه جریان ها و نیروهای سیاسی کشور نیست. ما امروز به عینه می بینیم که حجت الاسلام و المسلمین حسن آقای خمینی مانند مرحوم پدرشان،‌ حاج احمد آقا عمل می کنند و راه هم همین است. امروز ملت ایران، مانند همیشه به شخصیت حاج حسن آقا و بیت امام راحل اعتماد دارند و در حوزه هم علما، مراجع و روحانیون همه به این بیت و شخص حاج حسن آقا احترام ویژه می گذارند و او را به عنوان یک مجتهد برجسته و مدرس برجسته مورد تکریم قرار می دهند.

حاج حسن آقا در عین حال که وظیفه یک مدرس عالی برای پرورش طلاب را در قم بر عهده دارد همچنان سعی دارد مسئول بیت و مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) و حرم امام و آنچه مربوط به امام است باشد و مدیریت عالیه خود و رابطه خود با همه جریان های سیاسی را نیز حفظ کرده است. جریان های سیاسی ممکن است با هم نزاعی داشته باشند و یک روز یکی از آنها کمی فاصله خود را بیشتر کند و عده ای نزدیک تر شوند ولی بیت امام با همه ارتباط نزدیک دارند.

آقای یونسی! لطفا یکی از خاطراتی که از مرحوم حاج احمد آقا دارید برای ما بیان کنید.

شاید آخرین خاطره ما این باشد که سالگرد قوه قضائیه با جمعی از قضات به حرم امام مشرف شده بودیم که بعد از زیارت حرم نماز را در خدمت ایشان بودیم. ایشان خاطره ای را به قضات، که از نخبگان و برجستگان و تحصیل کرده ها هستند، یادآور شدند، و آن این بود که یک روز سران سه قوه درحالی به خدمت امام شرف یاب شدند که امام داشت سرود شهید مطهری را از رادیو جمهوری اسلامی گوش می داد.

مرحوم هاشمی رفسنجانی از امام سؤال کردند که آیا به این موسیقی که گوش می کنید، اشکالی وارد نیست؟ امام راحل فرمودند چون این موسیقی از صدای جمهوری اسلامی پخش می شود اشکالی به آن وارد نیست. بعد از شنیدن این پاسخ،‌ آیت الله هاشمی به دلیل حس کنجکاوی که داشتند فرمودند این موسیقی با همان آلات و ابزاری که در سایر موسیقی ها به کار گرفته می شود، نواخته شده است. این موسیقی هایی که جمهوری اسلامی پخش می کند چه فرقی با آن موسیقی ها دارد؟ این سؤال جمع قضات را به فکر فرو برد و همچنان هم این سؤال باقی است.

به نظر من، آیت الله با این سؤال می خواستند جمع قضات و فرهیختگانی که آنجا بودند را به ژرف اندیشی سیاسی و حکومتی امام توجه دهند که اینجا برای امام مسائل بزرگتری بوده و نباید فقط به مسائل ظاهر اکتفا کنیم و باید به باطن، روح و جان فتوا هم توجه کنیم.

جواب شما برای این سؤال چه بود؟

جواب من این است که موسیقی مانند هر هنر دیگری دو وجه دارد؛ اگر ابزار یک حکومت غیر دینی باشد به ضرر و اگر در اختیار یک حکومت دینی و مردمی باشد به نفع مردم است. البته همان طور که اشاره کردم این امر منحصر به موسیقی نیست؛ رادیو، تلوزیون، سینما، انتخابات، مجلس و خود حکومت اگر در اختیار افراد صالح باشد حکومت اسلامی می شود و اگر در اختیار افراد طاغی باشد تبدیل به حکومت طاغوت می شود.

به طور کلی همه ابزارهای عمومی و اجتماعی چند وجهی است و باید ببینیم چه هدفی را دنبال می کند. به طور مثال جنگ و جهاد در ظاهر یکی است اما جهاد اگر برای نجات مستضعف و مقابله با فساد باشد مقدس است و اگر نباشد جنگ و خونریزی است. موسیقی، نقاشی، مجسمه، شطرنج و بسیاری از هنرها هم منافع و هم ضرر دارند و باید ببینیم در اختیار چه هدفی قرار می گیرند.

به نظر شما، ملاک و معیار فقط هدف است؟

ممکن است عوامل دیگر هم داشته باشد اما مهمترین عامل در اینکه خوب یا بد، حلال یا حرام است، این است که به عنوان ابزار در اختیار چه اهدافی قرار بگیرد. یعنی موسیقی در زمان امامان ما وسیله ای ضد امامت و ضد اسلام و هنری در خدمت طاغوت بنی عباس و بنی امیه بود و طبیعی است که باید حرام باشد کما اینکه در زمان شاه موسیقی حرام بود.

به نظر شما اگر حاشیه هایی که اخیرا برای موسیقی و کنسرت ها به وجود آمده در زمان امام به وجود می آمد ایشان چه نظری داشتند؟

در مسأله موسیقی شجاعت امام خمینی (س) بود که برای اولین بار موسیقی های حلال را از موسیقی های حرام تفکیک کرد. موسیقی های حرام شایسته مسلمانان نیست و مخصوص مجالس لهو و لعب است ولی موسیقی هایی که در گذشته با محتوا و هدف اخلاقی و انسانی بود؛ که عده ای همه موسیقی ها را حرام می دانستند اما امام راحل برای آن دسته از موسیقی ها تفکیک قائل شد و گفت موسیقی هایی که با اهداف اخلاقی و انسانی است به صرف اینکه اسم موسیقی دارد یا ابزار مشترک است نباید حرام شناخته شود.

در این موضوع نیز مثل سایر موارد شجاعت امام راه و مسیر را گشود و تا آنجا پیش رفتیم که حتی مطابق نظر ایشان تکخوانی زنان نیز اشکالی ندارد. رادیو و تلوزیون نیز در آن زمان بر همین اساس عمل می کرد و برنامه هایی هم ساخته و تولید و پخش کرد. این نظر امام بود و من دست خط امام را دیدم چون اگر ندیده بودم باور نمی کردم. من دیدم که آقای محمد هاشمی (رئیس صدا و سیما در زمان حیات امام خمینی) استفتاء کردند و امام هم اجازه دادند که تکخوانی خانم ها اشکالی ندارد و البته فرمودند که ملاحظات مسائل جانبی را هم بکنید.

امام هیچ وقت اجازه نمی داد بر خلاف این فتوا ، عمل شود. وقتی در کلاس درس دانشگاه میان دختر و پسر دانشجو پرده یا پارتیشن کشیده شد، امام با قاطعیت دستور دادند، این موانع شبانه و بدون معطلی برداشته شود و نظرشان این بود که ما در جمهوری اسلامی تفکیک جنسیتی را به این صورت قبول نداریم. اما عده ای هستند که حس و برداشت شخصی خودشان را به نام دین،‌ به دیگران تحمیل می کنند و حتی اگر اختیار داشته باشند ممکن است در درون مساجد هم محدودیت هایی ایجاد کنند که مغایر با احکام و متون دینی باشد.

اینها سلیقه های این گروه از اشخاص است؛ هر چند سلیقه ها و اعتقادات آنها را محترم می شماریم ولی باید در نظر داشته باشیم که دولت جمهوری اسلامی در تمام طول پس از انقلاب اسلامی، بر اساس سلیقه آنها اداره نشده، بلکه مطابق با واقعیت ها و فتاوای امام راحل و ضرورت های اجتماعی اداره شده است.